signaleert ontwikkelingen in maatschappij en media
Het kabinet Rutte III heeft alert en adequaat gereageerd op de virusuitbraak die ons land pardoes overviel. Het zat er bovenop en liet zich niet echt verrassen. Alles is op z’n pootjes terechtgekomen. Niet omzien in wrok dus. Hoe hebben ze dat voor elkaar gekregen?
Het kabinet Rutte heeft alert en adequaat gereageerd op een virusuitbraak die ons land pardoes overviel. Ze zat er bovenop en liet zich niet verrassen. Alles is op z’n pootjes terechtgekomen. Niet omzien in wrok dus. Lees hier maar hoe Rutte cs dat voor elkaar kregen.
Een jaar geleden
Ongeveer een jaar geleden, op 29 april 2020, de pandemie begon net op stoom te komen, schreef ik de blog “Hoe de senangity daalt tijdens de ‘ lockdown’ “. Ik citeer uit deze vooruitblik het onderstaande.
QUOTE
“Tijdens het voortduren van de ‘lockdown‘ daalt het welbevinden van de opgehokte burgers. Waren ze aanvankelijk ‘senang’, allengs zijn ze dat niet meer. Hun ’senangity’ daalt. Is er een goed Nederlands woord voor ‘lockdown‘? Wat dacht u van ‘onthouding‘ of ‘spertijd‘, de avondklok ? De risicogroep, onze kwetsbare oudjes zullen dat fenomeen kennen.”
” De senangity van de kettinggangers daalt. Niet van alle overigens. De verstokte ‘introvert’ geniet. Anders is het gesteld met de ‘extrovert’. Die loopt tegen de muur op. Via het plafond weer omlaag.”
” Of het gezin met twee werkende ouders in een klein appartement, midden in de stad, met vier joelende kinderen, die ook nog eens af en toe les moeten krijgen. Die situatie doet denken aan een kleine kooi met teveel ratten, die elkaar de staart afbijten.”
” Laten we hopen dat de coronaonthouding niet te lang duurt. Het moet anderzijds ook weer niet te snel ophouden. Anders steekt het virus binnen de kortste keren weer z’n kop op. En daarna weer, en dan nog een keer. Dan belanden we in een situatie van periodieke onthouding, tenzij er intussen een pil is uitgevonden. Dé Pil.”
UNQUOTE
Na één jaar, omkijkend: het is goed gegaan
Als we nu terugkijken kunnen we vaststellen dat Rutte cs het eigenlijk heel goed hebben gedaan. Omzien dus zonder wrok. Het liep immers allemaal op rolletjes. Ik geef een paar voorbeelden.
Het ging goed met het vliegverkeer
Pandemieën verspreidden zich vroeger met de snelheid van een zeilschip of kamelenkaravaan, nu gaat het razendsnel de wereld over via Boeing 747’s. Vliegverkeer daarom aan banden gelegd door, internationaal, af te spreken de bezettingsgraad omlaag te brengen tot SO 5 (Seat Occupancy 5%). Dat wil zeggen ca 15 tot 20 passagiers in een Boeing 777, afhankelijk van de stoelindeling. Een economy class retour Amsterdam – Bali ging daardoor omhoog naar € 15.000. Dat de ongelijkheid in de maatschappij hierdoor groter werd is voor lief genomen.
De vaccinaties waren uitstekend geregeld
Een uitgekiende vaccinatiestrategie opgezet volgens het dogma van Dwight Eisenhower “Plannen zijn niets, plannen (aanpassen) is alles”. Een uitgekiende start in de achterhoede van de landenmarathon. Slim, want niets is heerlijker dan inhalen. Op weg naar de koppositie.
Voldoende vaccins uit eigen kweek
De vaccinproductie werd genationaliseerd en vereenvoudigd door gebruik te maken van genetisch gemodificeerde koeien, de zgn mRNA koeien. Pharming had daarvoor de ‘know-how’ in huis (Stier Herman). Bood z’n octrooi aan, ‘open source’ (bedankt Pharming). Betekende de grootschalige omscholing van een groot aantal veehouders. Het mes snijdt aan meer dan twee kanten. Minder CO2 en NH3 uitstoot en boeren een eigentijds onderdak.
Antivaxxers werden overgehaald
Het probleem met de antivaxxers werd ook elegant opgelost. Er werd gezegd: ”Geen probleem. Als u ’t niet wilt, geven wij uw dosis aan iemand anders. Genoeg gegadigden”. Dat riep bij veel antivaxxers een FOMO reactie op. Fear of Missing Out, ook bekend van de verslaving aan sociale media. Resultaat? “Geef mij toch maar m’n dosis”.
Ondersteunende deskundigen ruim voorhanden
Er waren voldoende teams van deskundigen: OMT, het Red Team, een Logistiek Team (het Defensie Team), het Green Team en nog wat andere kleuren. Ik moest denken aan Victory Boogiewoogie van Piet Mondriaan. Elke avond volop ronde tafels in TV studio’s om de dag door te nemen met nog méér deskundigen en nog méér zienswijzen. Allemaal een duit in het zakje. Ideale bronnen van wijsheid voor de onderbouwing van het kabinetsbeleid.
Persconferenties volkomen begrijpelijk
De klare taal van de ‘persconferenties’ was voorbeeldig, elk woord door Irma met armgezwaai onderstreept. 17 miljoen journalisten aan de buis. Fantastisch. Iedereen begreep waar het om en over ging. Ook de laaggeletterden.
De avondklok aanvaardbaar gemaakt
Nog een voorbeeld. De avondklok (spertijd) werd aanvaardbaar gemaakt door het vuurwerkverbod voor jongeren te versoepelen. Rellen werden oogluikend toegestaan, wat ze weer minder aantrekkelijk maakten. Werd gecompenseerd door het kat-en-muis spel met de politie. Dat zorgde voor voldoende adrenaline. Snelrecht, geen taakstraf maar strafblad, een extra kick.
De horeca ook weer open
Zelfs de horeca werd geholpen. In opdracht van het RIVM stelden voedingswetenschappers van de WUR (Wageningen University & Research) een uitgekiend palet van voedingssupplementen samen bedoeld om het menselijk immuunsysteem te versterken. Belangrijkste ingrediënten: vitamine C en vitamine D. Op basis daarvan werden gerechten en dranken ontwikkeld, onder andere voor cocktails. Horeca ondernemingen die hiermee in zee gingen kregen het predikaat “veilig” en daarmee toestemming van het kabinet om open te gaan. Bovendien reageerden verzekeringsmaatschappijen met sponsorcontracten. Zij zagen wel wat in al die gezondheidsbevorderende maatregelen. Restaurants, terrassen, kroegen en speciale jongeren café’s lieten daar geen gras over groeien.
Kortom een eind-goed-al-goed jaar
Alles bijeengenomen is het een goed georkestreerde pandemie geworden, beter dan de Spaanse griep en al die pandemieën daarna. Het kabinet had gelukkig de kennis uit het verleden in z’n rugzak. Sterker nog het had ervan geleerd en het toegepast. Herstel.nl komt als mosterd na de maaltijd.
Chapeau!
Edwin Kisman
Lees de blog
Hoe de senangity daalt tijdens de ‘lockdown’
29 april 2020
..en de volgende. Een jaar lang corona in blogs
Pas op voor loze beloftes
5 februari 2021
Cabinetspeak: denk als een laaggeletterde
12 oktober 2020
De ontwikkeling van het Covid 19-vaccin: van 8 jaar naar 6 maanden. Kan dat?
1 oktober 2020
Die experts, ze zeggen maar wat
5 augustus 2020
De Coronabril, het ei van Columbus?
4 juni 2020
Christo vs Rutte: mijn werk is vooral, overtuigen
2 juni 2020
1,5 meter: de kracht van herhaling
15 mei 2020
Huisarrest: buffelen of lummelen, hard werken of niksen?
22 april 2020
De pandemie: een ‘man-made extinction’?
9 april 2020
Dry January. Een ‘mindset’, die oversloeg van alcohol op vlees, heeft nu ook de sociale media bereikt.
Eén dag ‘offline’. Afgelopen zondag (10 januari) werd een Dry Sunday voor al die meiden van het tijdschrift LINDA.meiden, die meededen aan de actie van het blad #IKGAOFFLINE.
Een wetenschappelijk discours. Heel goed. De ene wetenschapper heeft iets gevonden. De ander heeft iets anders gevonden en vecht die ene aan. Debat prima. Zo groeit onze kennis. Maar dat debat draagt niet bij aan de geloofwaardigheid van de coronamaatregelen en van de betrokken ‘experts’.
Luchtoorlog
Maarten Keulemans schrijft in zijn artikel ‘Luchtoorlog’om corona’ (Volkskrant 6 juli) dat 200 wetenschappers in een open brief hebben gewezen op het risico van het meeliften van het Covid-19 virus op druppeltjes speeksel die zo klein zijn dat ze een tijdje in de lucht blijven hangen. En in een ongeventileerde ruimte blijven rondzweven. Aersolen in binnenruimtes. Een soort stabiele luchtemulsie. Ramen open dus. Maurice de Hond had zich al eerder sterk gemaakt voor het idee. Ontmoette veel skepsis. Van wetenschappers die een maand later die brief niet zouden ondertekenen.
Amrish Baidjoe, veld-epidemioloog en microbioloog, riep het kabinet onlangs in een brief op mondkapjes in binnenruimtes te verplichten (NRC 30 juli).
Mondkapjes, ja /nee
In landen om ons heen zijn mondkapjes buiten verplicht. Nederland doet niet mee. De burgemeesters van Amsterdam en Rotterdam komen in opstand. Ahmed Aboutaleb zegt: “Ik moet mezelf later nog in de ogen kunnen zien”. Hij moet ervan overtuigd zijn dat hij er alles aan heeft gedaan om uitbreiding van de besmettingen te onderdrukken. Baat het niet dan schaadt het niet. Femke Halsema zal ook zoiets gedacht hebben.
Een mondkapje als ‘nudging’ instrument. Aanvankelijk voor bewustwording, nu dan voor bewustblijving. Vooral voor (late) pubers voor wie FOMO leidend is en tegendraadsheid het normaal. Een lichtblauw mondkapje, al of niet drielaags, heeft m.i. een sterkere signaalfunctie, dan de ‘fancy’ afsluiters met een tijgerprint of leeuwenmuil.
Gezichtsverlies
Niet nodig, zei Van Dissel woensdag 28 juli een Noors overzicht citerend: “laat 200 duizend mensen een week lang een mondkapje dragen, en je zult misschien één geval van besmetting voorkomen. Een buitengewoon klein effect”. Een typisch voorbeeld van ‘cherry picking’ (“cijfers zijn correct als ze mij welgevallig zijn”). Is het Nederlandse beleid soms gestoeld op het voorkomen van gezichtsverlies: “ Wie A zegt moet A blijven zeggen”?
Ook Amrish Baidjo zegt dat het lijkt of Nederlandse beleidsmakers als premier Mark Rutte en RIVM-coronachef van Dissel een imagoprobleem vrezen als ze omgaan. „Er is zo lang gezegd: mondkapjes werken niet. Dan wordt het lastig daarop terug te komen. Het past in de trend dat er met te veel stelligheid is gecommuniceerd over dingen waarover geen zekerheid was.”
Ongeloofwaardig
Augustin Landier, hoogleraar aan de HEC Paris en David Thesmas MIT schrijven in een artikel in Les Echos , “Covis – 19 and the meaning of Scientific Failure’ dat de gezondheidscrisis een gigantische onzekerheid zichtbaar heeft gemaakt en de grenzen van menselijk kennis heeft getoond.
Wetenschappers hebben uiteenlopende standpunten ingenomen en zijn regelmatig van mening veranderd. Hebben tegenstrijdige onderzoeksresultaten gepubliceerd en later weer teruggetrokken.
“ De vrees onder wetenschappers bestaat dat ze uit de crisis komen met een volstrekte ongeloofwaardigeheid”.
Tsunami
Daar bovenop komt een tsunami aan publikaties, naar aanleiding van het Covid-19 virus. Een ‘collateral damage’. Een gevolg van de race naar het verlossende vaccin.
Het Allen Institute for AI (AI2) stelde vast dat er de laatste tijd meer dan 130.000 wetenschappelijke publikaties op dit gebied zijn verschenen. Voor het merendeel prematuur, soms speculatief, soms op schimmige websites gezet, niet ‘gerefereed’ zoals het hoort, veel met voorlopige conclusies, een aantal dat intussen alweer teruggetrokken is.
Coronaparadox
Uit onverwachte hoek komt ook nog eens het fotomodel Doutzen Kroes, een “influencer” met, naar ik las, 6,5 miljoen volgers. Zij trekt de vele tegenstrijdige conclusies van de experts in twijfel. Het is de coronaparadox die haar de ruimte geeft. Met een complottheorie en aanbevelingen voor gezond eten. Promotie voor de Powerfoodlijn van haar zuster Renske?
Kritisch zijn is goed, maar beïnvloeding op deze wijze van 6,5 miljoen jonge, over het geheel genomen niet kritische, volgers lijkt niet zo verstandig.
Verwarring
Een wetenschappelijk debat, inderdaad heel goed voor de wetenschap. Maar wel binnen de muren van de wetenschap. Met gesprekspartners die het spel kennen. Maar naar buiten toe alleen als er consensus is. Ook internationaal. Breng niet het grote publiek in verwarring, dat de logica van tegengestelde meningen niet kan volgen.
Anders leidt: ‘die experts, ze zeggen maar wat’ tot ‘die experts, ze kunnen me wat’.
Edwin Kisman
Onlangs kwam het boek van Rolf Dobelli uit: “Het Nieuwsdieet. Omgaan met de overload aan informatie “. Dobelli is een van mijn lievelingsauteurs. De Engelse versie kwam een week later uit: “Stop reading the news. A manifesto for a happier, calmer and wiser life”.
Aanraders, die boeken.
Bestseller
Het boek is in feite de uitwerking van één hoofdstuk uit zijn in 2013 verschenen boek “The Art of Thinking Clearly”. Een bestseller. Dat hoofdstuk verwoordde toen al zijn overtuiging: “Why You Shouldn’t Read the News”.
Information Anxiety
Eigenlijk borduurt Dobelli voort op het boek uit 1989 van Richard Saul Wurman “Information Anxiety”, dat de ondertitel had: “The breakthrough book which explains why the informatioin explosion has backfired, leaving us inundated with facts but starved for understanding”.
Begrip cruciaal
Het begrijpen van de complexe wereld. Daar gaat het om. Niet om de feiten
Wurman en Dobelli zijn het daarover eens.
Gestopt met het nieuws
Dobelli legt uit waarom hij gestopt is met het “consumeren van nieuws”.
Dat doet hij aan de hand van een groot aantal argumenten, waaronder:
* Nieuws is tijdverspilling
* Nieuws bevestigt onze misvattingen
* Nieuws versterkt de ‘hindsight bias’ en de ‘availability bias’
* Nieuws belemmert het denken
* Nieuws stimuleert het terrorisme
* Nieuws verstoort onze gemoedsrust
Zijn argumenten bevatten kernbegrippen, die hij ondermeer ontleende aan de concepten van de gedragseconoom Daniel Kahneman.
Vroegere blog
Ik heb twee jaar geleden over dit onderwerp ook een blog geschreven onder de titel: “Genoeg van het Nieuws”.
In die tijd bleek dat een toenemend aantal mensen het nieuws en de nieuwsmedia mijdde. Hoe sterk was die trend en wat was de oorzaak?
Costera Meijer van de VU Amsterdam onderzocht dat in 26 landen, samen met een collega van Oxford University. Was het een bedreigende ontwikkeling en zou het een aanpassing van de redactieformules van nieuwsmedia noodzakelijk maken?
Verklaring
De verklaring van Meijer: bedreigde wezens kiezen voor vlucht- of tot vechtgedrag. Het is de bedreigende verpakking van het nieuws, de feiten en de commentaren die tot het mijdingsgedrag leiden. (Slecht) nieuws schept onrust en kan daardoor tot depressiviteit leiden. Of, de mijders willen afstand nemen om niet mee te doen aan de hypes in de media. De “nieuwsmijders” zijn in ieder geval wars van negatieve verhalen.
Negatieve energie
Marjon Bolwijn schreef er een artikel over in de Volkskrant van 23 februari 2017. Zij interviewde drie “nieuwsmijders”. Hun gemeenschappelijke klacht was inderdaad dat ze er depressief van werden. Bovendien: wat schiet je er mee op, al die “on-tijdingen”. Ze hadden geen zin meer energie te verspillen aan al dat nieuws en die meningen “omdat je er naar van wordt”.
Koren op de molen van Dobelli.
Dobelli zegde zijn kranten en tijdschriften op, vermeed tv en radio en gooide de nieuws apps van zijn iPhone af. Dat was even moeilijk, maar zijn beloning was, na een paar jaar: helderder denken, waardevollere inzichten, betere beslissingen en veel meer beschikbare tijd. En het belangrijkste, hij had niets belangrijks gemist. Daar was hij aanvankelijk toch wel bang voor (‘Fear of Missing Out’, FOMO).
Hij besluit zijn betoog met de aansporing: ”Kick the habit – completely. Instead, read long background articles and books. Yes, nothing beats books for understanding the world”.
Edwin Kisman
Naast de achtbaan die zij berijden hebben crypto’s nog een aantal kanten, die ze vooralsnog voer voor avonturiers maken. Als belegging uiterst riskant. Alleen renderend als je er bovenop zit. Bliksemsnel kopen en verkopen en genoegen nemen met 10% winst. De andere kanten zijn niet alleen avontuurlijk, maar ook duister: energieverbruik, transactiesnelheid, verslaving en diefstal, ondanks de veel geprezen veiligheid.
Kortom, er is nog heel wat werk aan de winkel om de crypto’s te maken tot méér dan een speeltje voor gokkers, speculanten en avonturiers.
Een van de conclusies uit een CNBC interview op 10 januari 2018 met Warren Buffett was volgens Dr. David Kass : “Bitcoin will have a bad ending. Buffett would buy 5-year puts on cryptocurrencies”.
Technologie ontwikkelt zich exponentieel. Er wordt veel gefantaseerd over de positie van de mens tussen zijn technologische produkten. Kunstmatige intelligentie (AI) staat op het punt het menselijk denken voorbij te streven.
Robotisering neemt taken over. Daaruit voortkomende productiviteitsverhoging zet arbeidskrachten buiten spel voordat alternatieven gevonden zijn.
Boeken zijn de sleutel naar wijsheid en succes.
Er zijn veel voorbeelden om die bewering te staven.
Zoals de volgende.
Om met Rolf Dobelli te spreken “Nothing beats books for understanding the world”.
Of Mizzie van der Pluijm “.. omdat een boek je iets biedt dat geen enkele andere vorm je kan bieden. Het kan je leven verrijken..”
Of Mark Zuckerberg “I’ve found reading books very intellectualy fulfilling”.
Of Warren Buffet waarover CNBC schrijft :..he spends as much as 80 percent of his day reading. Buffet:”Read 500 pages like this every day. That’s how knowledge works. It builds up, like compound interest…. I do more reading and thinking, and make less impulse decisions than most people in business”.
Je wil daarom veel boeken lezen maar je hebt weinig tijd.
Een toenemend aantal mensen mijdt het nieuws en de nieuwsmedia.
Hoe sterk is die trend en wat is de oorzaak? Costera Meijer van de VU Amsterdam doet, samen met een collega van Oxford University, onderzoek naar de omvang ervan, in 26 landen. Is het een bedreigende ontwikkeling, vereist het een aanpassing van de redactieformules van nieuwsmedia?
In een artikel in de Volkskrant van 8 augustus beschrijft Eric van den Outenaar in zijn artikel “Start-ups zijn prima innovatiemotor denken Eneco, Aegon en KPN”; hoe grote concerns (ik noem ze even ‘sugar daddies’) samenwerking zoeken met of investeren in startende bedrijfjes “ waarvan de oprichters vaak net uit de schoolbanken zijn en nog geen ervaring hebben met het runnen van een bedrijf”. Grote zakken geld staan klaar.
Jonge Honden
Enerzijds hebben de ‘sugar daddies’ bewondering en waardering voor de impulsieve manier waarop de jonge starters te werk gaan, anderzijds beseffen zij dat hun eigen vaak verkalkte structuur zoiets niet toelaat. Daarom maar jonge honden omarmen, die binnen de kortste keren in die structuren verstikt raken. RIP.
“De helft van alle managers klaagt dat zij een teveel aan informatie te verwerken krijgen. Dit gevoegd bij het toch al stress-gevoelige bestaan van managers kan leiden tot een slechte gezondheid. Dit blijkt uit het internationaal onderzoek ‘Dying for Information?’ dat gisteren is gepubliceerd.”
Gisteren gepubliceerd?
Nee, het citaat komt uit de NRC van 15 oktober 1996.
