Weerstand tegen verandering. Wat doe je er tegen?

Tussen slapen en waken. Mijn brainstorm moment. Een fantastisch idee gezaaid.
Ik sudder wat na, en werk mijn idee uit. Ik weet ‘t.
Ga ’t meteen als voorstel inbrengen in de ochtendvergadering.

Goed idee
Zelfsturende teams! Heb er een stuk over gelezen, “Iedereen agile, zo gemakkelijk is dat nog niet” van Joris Kooiman in de NRC van 28 aug. Ik ben gewaarschuwd maar het lijkt me voor onze organisatie heel goed te kunnen werken.

 

Ricardo Semler
Heb ‘t lang geleden geprobeerd, in een kleine uitgeverij. Werkte toen niet. De tijd was er nog niet rijp voor. Intussen is er Ricardo Semler met z’n Semco-stijl.
De ochtendvergadering. Weinig opvallende agendapunten. Ik wacht tot na het laatste punt en gooi dan mijn idee in de groep. Vertel enthousiast over de mogelijkheden: kleine teams, eigen verantwoordelijkheden, eigen targets, zelf beslissingen nemen.

Ja maar..
Geen reactie. Eén voorzichtig positieve vraag, drie “ja-maar-en”.
Meteen de grond in geboord. Liever in de kudde blijven? Geloof ik niets van.
Wat heb ik fout gedaan? De tijd is toch rijp?
Vanwaar die reactie. Vanwaar die weerstand en waarom?

Overval
Ik denk na en besef dan dat ik m’n team met m’n voorstel heb overvallen. Meteen de stekels overeind.
Heb net van mijn psychologiedocent Andreas Wismeijer geleerd dat er drie soorten weerstand kunnen optreden: (1) reactance, een weerstand tegen beïnvloeding, (2) scepsis, een weerstand tegen de inhoud en (3) inertia, weerstand tegen verandering.
Deze weerstanden kunnen worden weggenomen. In alle drie gevallen is er een mouw aan te passen. Dat vraagt wel beleid en kost moeite.

Tunneleffect?
Hoe dan?
Het tunneleffect bestaat bij mijn weten alleen in de fysica, niet in de psychologie.
De aanpak die wel werkt is weerstand als een probleem zien dat je moet vermijden.
Twee BW-ers (Beroemde Wereldburgers) hinten in die richting.
Albert Einstein: “Een slim iemand lost een probleem op. Een wijs iemand vermijdt het”.
Warren Buffett: “We hebben niet geleerd hoe we moeilijke problemen in het zakenleven moeten oplossen, maar hoe we ze kunnen vermijden”

Inweken
Vermijden of voorkomen, dus. Anticiperen op het ontstaan van weerstand.
Nogmaals, hoe dan?
Inweken. Het idee achteloos ter sprake brengen. “Hebben jullie dat stuk over de zelfsturende teams gelezen? Goed hè, ja natuurlijk niet voor ons”.

Schot Voor De Boeg
Begin met inweken. Een Schot Voor De Boeg (SVDB) afgeven en letten op de reacties, die je verwerkt in je volgende SVDB.
Een paar weken later weer een opmerking langs de neus weg. Bij een aantal teamleden is het idee al gaan werken, in het onbewuste.
Joop den Uyl bediende zich in zijn politiek bedrijf vaak van SVDB’s. Een actueel voorbeeld van een toepasser is Donald Trump, die trouwens vrij snel al begint met de uitrol.

Verwachtingsmanagemnt
Het komt eigenlijk neer op het voorbereiden en kneden van verwachtingen.
De, in het bedrijfsleven, niet ongebruikelijke “winstwaarschuwing”, is ook een soort SVDB, die dient om de verwachtingen van aandeelhouders voor te bereiden op tegenvallend kwartaalcijfers.
Zo kan je in de loop van de tijd nog een paar SVDB’s geven en zie je het idee groeien tot een geaccepteerde realiteit.

Verloren tijd?
Is dat inweken niet een (te) langdurig proces? Dat lijkt maar zo. Het is maar een fractie van de tijd die het daarna kost om het idee uit te werken en vervolgens om ’t uit te voeren. En dat laatste is waarschijnlijk weer makkelijker dan in die gevallen, waarin de betrokkenen er niet al lang over hebben kunnen nadenken.

Tijd besteed aan het vermijden van weerstand is geen verloren tijd.

Edwin Kisman

Lees de blog
De Ideeënfabriek of het ‘brainstorm moment’ 9 mrt 2015

en ook de blogs over het reduceren van een probleem tot behapbare brokken

Procrastinatie? Deadline niet gehaald? 29 april 2016

Last van uitstelgedrag? Een Pomodoro en een wekker kunnen je helpen. 25 aug 2017

Sneller redigeren in drie stappen 26 april 2018