Jaar: 2018

Zet ze aan de schandpaal,
een erfenis uit de Middeleeuwen

Mensen die in de fout waren gegaan werden vroeger aan de schandpaal geketend. Op z’n best na een proces. In het gunstigste geval alleen blootgesteld aan verbaal geweld, van voorbijgangers, van een hitsige menigte.

Tegenwoordig worden ze digitaal te kijk gezet

In een aantal gevallen  op grond van nepinformatie, die ‘viraal’ gaat, zich als een virus razendsnel over het internet verspreidt. Met WhatsApp en Twitter als belangrijkste infectiebronnen. Met soms heftige, desastreuse gevolgen, zoals de lynchpartijen in India.

Lynchpartijen
Zie bijvoorbeeld het artikel van Annie Gowen in de Washington Post van 17 juli “India’s Supreme Court warns of ‘mobocracy’, urges government to pass anti-lynching law after deadly attacks”. Bijzondere term ‘mobocracy’. Als reactie heeft WhatsApp (230 miljoen gebruikers in India) de mogelijkheid van het doorsturen van berichten beperkt. De ‘viraliteit’ beperkt.

Geen lezersreacties meer
Die uitvergroting van agressieve reacties leidde ook al enige tijd geleden in een groot aantal media tot het blokkeren van lezersreacties. Ik schreef daarover vorig jaar een blog “Lezersreacties in de ban”.

Als oorzaak haalde ik toen aan “De invasie van de “trollen” vanuit de sociale media. Trollen zijn personen die anoniem schelden vanuit donkere grotten. Zij proberen op agressieve toon door provocatie mensen op de kast te jagen. ”

Uitzonderingen
Als uitzondering noemde ik de Correspondent en Wikipedia waar het wel goed gaat. Hoe kan dat? Deze beperken de reactiemogelijkheid tot leden (Correspondent) of tot de hechte gemeenschap van “wikipedianen“ die de vinger aan de pols houdt en ongewenste inbraken meteen weer terugdraait.

Donkere Middeleeuwen
Schandpaal. Eigenlijk zitten we nog in de Middeleeuwen. Weliswaar is een deel van het voorspel verlegd naar het abstracte internet, maar als we tot daden overgaan keren we weer terug tot de fysieke realiteit (>India).
Leve de vooruitgang.

Edwin Kisman

Stop een filosoof in uw ‘board’
Benoem een CPO

“In een wereld waarin technische vaardigheden snel veranderen en de rol die technici spelen steeds kleiner wordt krijgen werkgevers steeds meer behoefte aan intelligente werknemers die zaken in perspectief kunnen zetten, problemen kunnen conceptualiseren en die kunnen anticiperen op de grilligheden van de menselijke natuur”. Aldus Gaspard Koenig in een artikel in WorldCrunch (27 juni 2018 ) “Why Philosophers Are Hot Profiles On Corporate Job Market”

Humanoria
De terugkeer van humanoria in de zakenwereld wordt steeds duidelijke zichtbaar. Met technische banen die vervangen worden door robots, stijgt de vraag naar betekenisgeving in een steeds complexere gemeenschap en vergroot het belang van intellectuele beroepen in een snel tempo. De beroepen waar steeds meer vraag naar ontstaat zijn onder andere sociologie, psychologie, anthropologie, en filosofie.
De trend wordt ook weerspiegeld in een salarisvergelijking (PayScale) waaruit bleek dat afgestudeerde filosofen beter betaald worden dan afgestudeerden ‘business administration’. Google is onlangs begonnen met het aantrekken van filosofen. Startups in Silicon Valley zijn bezig “fuzzie” Stanford afgestudeerden te recruteren (humanoria en alfawetenschappers). Jack Ma (Alibaba) zei op een World Economic Forum dat het onderwijs gefocust gaat worden op gebieden die (nog) niet geautomatiseerd zijn, zoals kritisch denken en ethiek.
Gaspard Koenig: “In a time paralyzed by political correctness, philosophers must dare to knock down idols, declare those things others deemed unspeakable and denounce the comfort of prejudice. This is perhaps their most important job”.

Chief Philosophy Officer (CPO)
In een interview van Sally Percy in Forbes (9 maart 2018) met de Franse hoogleraar Christian Voegtlin wordt ongeveer de zelfde conclusie getrokken. Het artikel van Percy draagt de veelzeggende titel “Why Your Board Needs A Chief Philosophy Officer “. Ik zie het al: Wolters Kluwer benoemt naast Nancy Mckinstry, al 15 jaar aan het roer, een filosoof in het bestuur, een CPO. Bijvoorbeeld de filosoof-schrijver Daniel Martin Klein, getrouwd met Freke Vuijst, de Amerika correspondent van Vrij Nederland, mooi lijntje naar ons land. Of een vrouw. De filosoof-schrijver Eva Meijer, winnaar van de Hypatia-prijs 2018. Of Stine Jensen, beoefent yoga, een lijntje naar Nancy. Voegtlin voegt daar aan toe dat het nog beter zou zijn als al tijdens de opleiding aan ‘business schools’ toekomstige managers vertrouwd gemaakt zouden  worden met filosofisch denken en verantwoordelijk leiderschap. Beter dan die managers achteraf in de gewenste richting te coachen.

Right-Brainers Will Rule the Future
De “Techgoeroe” Peter Hinssen onderstreept de trend en zegt in een interview met Cathy Galle en Freek Evers in De Morgen (19 juli 2018) “Laat uw kinderen filosofie studeren. Daar ligt de toekomst”. Overigens kondigde Daniel H. Pink jaren geleden al (2005) die verschuiving aan in zijn boek “A Whole New Mind: Why Right-Brainers Will Rule the Future” . Daarin beschrijft hij onder andere hoe studenten van de Yale School of Medicine hun waarnemingsvaardigheden aanscherpen op het  Yale Center of British Art. Het bleek dat medische studenten die leerden schilderen uitmuntten in het opmerken van subtiele details in de gesteldheid van een patient.
De ontwikkeling past wonderwel in de perspectiefverbreding, het anti-kokerdenken, en het lateraal denken dat Edward de Bono al langer bepleit (“The Use of Lateral Thinking”(1967)).

Esso promo uit 1959

Stop een filosoof in uw ‘board’
Stop een filosoof in uw ‘board’, een variant op de slogan die Esso vanaf 1959 voerde: “Stop een tijger in uw tank”. Veel van de huidige taken en beroepen zullen op termijn door robots uit de bocht gereden worden. Niet alleen technische beroepen. Ook de journalistiek en zelfs het schrijvers van romans zullen links- en rechtsom worden ingehaald. Zie het experiment van Ronald Giphart (juni 2017). De toekomst biedt ruimte aan activiteiten die niet snel door algorithmen overgenomen zullen worden. De toekomst is aan de rechter hersenhelft (Daniel Pink).

Edwin Kisman

De Volkskrant digitaliseert (3)

Volkskrant
Vier maanden te vroeg?

De Volkskrant is begin mei met digitale vernieuwingen gekomen. Met een digitale Editie voor de ‘tablet’ en een aparte app voor de ‘smartphone’. De digitale replica van de papieren krant bleef bestaan. De website werd vernieuwd.
Ik schreef daarover op 9 mei de blog “De Volkskrant: Im Westen etwas Neues“.

Eind mei nam ik de stand van het vernieuwingsproces op. Er ontbrak toen nog ’t een en ander aan. Jean-Pierre Geelen de ombudsman van de Volkskrant haalde op 19 mei een lezer aan die zich als volgt beklaagde:”.. alsof je een auto koopt en de banden pas een paar weken later krijgt”. Geelen steekt een hand in eigen boezem. Ik schreef erover in mijn blog “Innovaties Volkskrant te vroeg gelanceerd. Een ‘user experience’.

Hoe is de stand nu?
We zijn drie maanden later. Hoe is de stand nu? Al een zoekfunctie en een bladwijzer in de VK Editie? Ik kan ‘m niet vinden. De banden zijn nog steeds niet geleverd! Ik laat hierover graag Philippe Remarque aan het woord in zijn “De week van de hoofdredacteur” in de Volkskrant van 4 augustus jl.

“ Zoekfunctie!
Van tevoren had ik ook niet bedacht dat ik midden in de zomer blij zou worden van de mededeling door de programmeurs dat de meer-knoppen onder secties en de zoekfunctie nu ook in de Android- en iOS-app zitten. Toch gaat het zo bij onze nieuwe site en apps, deze lente gelanceerd. Bekend verhaal: je maakt mooie volledige ontwerpen, maar het kost altijd meer tijd en menskracht dan ingeschat.”

Het ƒD wel?
Ik ben benieuwd of het ƒD alles op orde heeft als het op 10 september met z’n vernieuwing komt. Lees hierover “ Het digitale-krantenseizoen weer geopend”.
Het ƒD gaat niet over één nacht ijs. Eén jaar voorbereiding!
Degelijk. Dat moet lukken.

Edwin Kisman

De duistere kanten van crypto’s

Naast de achtbaan die zij berijden hebben crypto’s nog een aantal  kanten, die ze vooralsnog voer voor avonturiers maken. Als belegging uiterst riskant. Alleen renderend als je er bovenop zit. Bliksemsnel kopen en verkopen en genoegen nemen met 10% winst. De andere kanten zijn niet alleen avontuurlijk, maar ook duister: energieverbruik, transactiesnelheid, verslaving en diefstal, ondanks de veel geprezen veiligheid.
Kortom, er is nog heel wat werk aan de winkel om de crypto’s te maken tot méér dan een speeltje voor gokkers, speculanten en avonturiers.
Een van de conclusies uit een CNBC interview op 10 januari 2018 met Warren Buffett was volgens Dr. David Kass : “Bitcoin will have a bad ending. Buffett would buy 5-year puts on cryptocurrencies”.

Crypto’s in Nederland
Eind vorige week publiceerde de AFM (Autoriteit Financiële Markten) een rapport over het gebruik van crypto’s in Nederland.

Het rapport is gebaseerd op een onderzoek onder 885 bezitters van crypto’s. De AFM heeft het bewust niet over cryptocurrencies omdat zij in haar ogen niet de functies van geld vervullen en dus geen valuta zijn.

Er bestaan op dit moment naar schatting méér dan 1300 crypto’s. Een overzicht van de 100 met de hoogste marktkapitalisatie (de Bitcoin nog steeds bovenaan) is te vinden op Coinmarketcap: ” Top 100 Cryptocurrencies by Market Capitalization”. Een actuele analyse van Rakesh Upadhyay is te vinden op Cointelegraph.

Snelle groei
In september 2017 waren er nog 135.000 Nederlandse huishoudens met investeringen in crypto’s in januari 2018 was dat aantal gestegen tot 490.000, met meerdere investeerders per huishouden zodat het totaal aan personen 580.000 was. Ruim eenderde (35 procent) van de respondenten is in het vierde kwartaal 2017 ingestapt. In de periode jan-feb 2018 was 18 procent ingestapt, hoewel de koers toen tot € 5.000 zakte, wat overigens niet tot paniekverkopen heeft geleid. Mede omdat het gros van de geïnvesteerde bedragen klein is (minder dan € 1.000) en er nauwelijks met geleend geld wordt gewerkt.

Motieven
Het belangrijkste motief om in de cryptomarkt te stappen is (snel) geld verdienen. Dat drijft mogelijk vooral de late instappers die hun portefeuille vaak meer dan 10 keer per dag bekijken. De lage rente die banken geven (0,01 procent), nieuwsgierigheid en FOMO (Fear Of Missing Out) spelen ook een rol. FOMO vooral in het vierde kwartaal 2017 toen de koers van de Bitcoin in korte tijd spectaculair tot bijna € 20.000 steeg.

Klassieke bubbel
De AFM waarschuwt voortdurend voor de risico’s van crypto’s. Die waarschuwingen blijken minder doorgekomen te zijn bij kwetsbare groepen, diegenen die in de problemen zouden komen als de waarde van hun portefeuille zou instorten. De gemiddelde cryptoinvesteerder is jong (38 jaar) en heeft geen ervaring met andere beleggingen (60-70 procent). Op grond van het hoge percentage late instappers doet het rapport de uitspraak (weer een waarschuwing) “Deze dynamiek lijkt te passen bij het beeld dat de ‘cryptokoorts’ is toegeslagen en er een klassieke bubbel is ontstaan”. Op Howmuch.net is een visualisatie te vinden van grote bubbels uit het verleden.
Madelon Vos op 7 augustus in IEX.NL over de recente daling van de bitcoin met 14%: “Prijsanalyse bitcoin: Geen reden tot paniek“.

Energieverbruik
Naast het speculatieve karakter, vergelijkingen met een pyramidespel worden af en toe gemaakt, hebben de crypto’s nog meer duistere kanten. Een belangrijke is het energieverbruik. Wouter van Noort & Erik van der Walle schreven daarover in de NRC van 26 december 2017, onder de titel “ Bizar energieverbruik bitcoin lijkt onhoudbaar ”. “Je kunt je huis isoleren en led-lampen installeren, maar als je bitcoins koopt slurp je alsnog energie. Bitcoin verbruikt meer stroom dan hele landen. Waar zijn we nou helemaal mee bézig?”
Een tegengeluid komt van Jeroen Rijnbout 13 maart 2018 in Bitcoin.nl
“Is energieverbruik van Bitcoin verspild”? Een van zijn argumenten is dat de huidige overcapaciteit ontstaan door het installeren van energiecentrales nu gebruikt kan worden. Win-win zoals hij schrijft.

Bron: Howmuch.net

Transactiesnelheid:VISA nog de snelste
Wat de transactiesnelheid betreft wint VISA het volgens Valuewalk nog met een ruime bootlengte van de crypto’s. Ripple is daaronder nog de snelste. Ook hiervan een visualisatie op Howmuch.net.

Verslaving
Een andere duistere kant is dat het werken met crypto’s verslavend kan zijn. Er is enkele maanden geleden  in Schotland een verslavingskliniek voor cryptoverslaafden opgezet in Castle Craig Hospital. Volgens Chris Burn één van de therapeuten daar is het hoge risico en de volatiliteit van de crypto’s aantrekkelijk voor mensen die verslaafd zijn aan gokken. De verslaafden zijn alleen maar bezig met het bijhouden van de koersbewegingen.
Alex Lubben beschrijft dat in VICENews van 30 maart 2018 “Bitcoin addiction is now a thing that hospitals treat”

Diefstal
Tenslotte als laatste duistere kant: criminaliteit. Begin januari werd $ 530 mln gestolen van Coincheck (Japan) als gevolg waarvan twee bitcoin beurzen naderhand werden gesloten. Een artikel daarover van Joseph Young in Cointelegraph van 27 jan 2018 “$530 Mln in XEM Stolen From Coincheck Can be traced, NEM Confirms”. William Suberg beschrijft in Cointelegraph van 29 maart 2018 de daaropvolgende sluiting van twee Bitcoin beurzen “Japan: 2 Bitcoin Exchanges Choose Shutdown over Regulatory Compliance”. In juli is al $ 71,5 mln gestolen. Lees het artikel hierover in Howmuch.net: “The Speed of Crypto Hacks is Picking Up: This Month Alone Thieves Stole $71.5M”. Het artikel relativeert: wat is $ 71,5 mln op een totale marktkapitalisatie van crypto’s van $ 423 miljard.
Lees tenslotte het stuk van David Gilbert in VICENews van 19 maart 2018. “Criminals are racing to cash out their Bitcoin. Here’s how they are doing it”. Een recent voorbeeld is de Bitnextfast megafraude waarover het AD van 4 augustus bericht. Eén hebberige speculant (pleonasme?) had € 600.000 ingelegd! Foetsie.

Een tijdschrift?
Of het zin heeft een Nederlands tijdschrift over bitcoins op te zetten, zoals ik begin januari suggereerde? Naast de bestaande beleggingsbladen?
Hoewel 580.000 crypto bezitters een aantrekkelijke markt lijkt gaat het om jonge (38 jaar) onervaren beleggers, waarvan 70% minder dan 1.000 investeert. Intussen is ook de goldrush even gestopt. Geen nieuw blad dus.
Bovendien blijken er al een aantal online media te bestaan.

Ik noem er een paar:
Bitcoinmagazine.nl
Bitcoin.nl
Coinmarketcap
Valuewalk

Dus Googelen maar, of goochelen (met crypto’s).

Edwin Kisman

1

Mijn knipselarchief,
nu digitaal

Kranten lees ik diagonaal. Ik scan, exploreer. Interessante stukjes markeer ik “voor later”. Bewaar ze in een knipselarchief.
Om op een rustig moment te lezen, om naderhand nog eens te gebruiken.

Uitknippen
Na het lezen knipte ik de gemarkeerde stukken uit. Uit tijdschriften scheurde ik pagina’s. Borg ze daarna op in mappen, gesorteerd op onderwerp of thema, en deed die mappen weer in dozen.
Van tijd tot tijd bekeek ik ze. Gooide dan zo’n 40% weg ( zie ook het Endowment effect) en reorganiseerde de mappen. Ik wist weer wat ik had en waar ik het kon vinden. Voor zolang het duurde. Vindbaar, toegankelijk? Betrekkelijk.

Digitaal knipselarchief
Tegenwoordig doe ik dat anders. Ik heb m’n bestaand knipselarchief doorgespit. Bijzondere, oude knipsels mochten blijven, in hun oorspronkelijke staat. De rest heb ik weggegooid vaak nadat ik ze gescand had. Ik heb daar al eens eerder over geschreven.
De scans bewaar ik in Evernote. In de ‘Cloud’, met een goede zoekmogelijkheid. Vindbaar en toegankelijk dus.

Rechtstreeks digitaal.
Goed vindbaar zijn stukken uit kranten en websites die ik rechtstreeks opsla vanuit de bron.
De kranten die ik volg hebben ieder hun eigen bewaarmogelijkheden.
* De Volkskrant – heeft doorzoekbare ‘Bladwijzers’.
* De NRC – heeft ‘Bladwijzers’ zonder zoekmogelijkheid
* het AD – heeft doorzoekbare ‘Bladwijzers’.
* Topics, met artikelen die uit een groot aantal bladen van de Persgroep komen – heeft een ‘Lees Later Knop’ en een lijst, die doorzoekbaar is zij het niet zo fijnmazig. Je kan onderwerpen volgen in een database met veel artikelen.
* Pocket – Website artikelen , pdf’s, (zoekbaar) soms ook opgeslagen in
* iBook (slecht zoekbaar)
Voor ‘externe’opslag gebruik ik naast  Evernote vaak Pocket.

Welke bron?
Met zoveel bronnen moet je wel onthouden wáár dat artikel dat je je herinnert terug te vinden is. Als je dat vergeten bent moet je alle Bladwijzers en Leeslijsten nalopen. Dat valt reuze mee. Het wordt moeilijker als je teveel kranten volgt. Een oplossing kan dan zijn een overkoepelende database te maken, bijvoorbeeld in Filemaker of Word. Die je bijwerkt tijdens je zoekacties.

Geen tijdverlies
Ik heb nu geen knipselarchief meer, vol mappen met papieren knipsels. De digitale stukjes zijn beter vindbaar. Minder tijdverlies. Dankzij moderne technologie en een ruime ‘Cloud’ .

Je kan je natuurlijk afvragen: moet je ‘t wel allemaal bewaren?

Edwin Kisman

 

‘Greenwashing’ gemeente Amsterdam
strijdig met Reclame Code

KIZcartoon

Laat ik beginnen met het volgende.
Een verspreide folder die ongelezen bij het oudpapier belandt, is voor niets gemaakt. Ook al is die folder grondstof voor een nieuwe folder, er is onnodig materiaal en energie voor gebruikt. Dat is zonde, niet duurzaam, en moet worden voorkomen.
Het beleid dat sinds 1 januari voor de reclamefolder geldt in Amsterdam, wil de stroom aan reclame in de brievenbus indammen. Volgens Milieu Centraal krijgen huishoudens gemiddeld 35 folders per week in hun brievenbus. Dat betekent 36 kilo reclamedrukwerk per jaar. De gemeente Amsterdam heeft een opt-in systeem ingevoerd voor folders. Om te profiteren van kortingen of aanbiedingen moeten burgers per 1 januari 2018 een JA/JA- sticker op hun brievenbus plakken, of persoonsgebonden informatie gaan delen met winkels dan wel internetexploitanten. Volgens de gemeente Amsterdam is de maatregel goed voor het milieu en gaat de stad er maar liefst 6000 bomen mee besparen. Burgers kunnen volgens de gemeente beter via modernere media hun informatie vergaren.
Klopt dit? Is de maatregel rechtmatig (tot stand gekomen)? En gaat deze niet voorbij aan de beoogde doelen?

Strijd met het recht

De Algemene Plaatselijke Verordening (APV) is afkomstig van de Partij van de Dieren (PvdD). Het KVGO en MailDB zijn er een juridische procedure tegen gestart. Insteek: het invoeren van de JA|JA- sticker heeft onzorgvuldig plaatsgevonden, het is niet aan de gemeente zo’n regel in te voeren en de belangen van winkeliers en de branche zijn geschaad met de invoering. Daarbij is het opt-in systeem gebaseerd op onjuiste en niet bewezen milieuclaims. In een artikel in Adformatie gaat Frans Blanchard nog een stap verder. Het opt-in systeem van Amsterdam schendt de vrijheid van nieuwsgaring en de privacy van burgers. Inperking van die rechten is alleen toegestaan bij wet en moet te rechtvaardigen en evenredig zijn in relatie tot het doel dat wordt nagestreefd. In casu is dat een milieudoel: tegengaan van verspilling. Maar wat is verspilling? Interessant gegeven: het APV-voorstel is afkomstig van Johnas van Lammeren, fractievoorzitter van de PvdD. Van Lammeren werkt tevens voor het bedrijf DTG dat digitale marketinginitiatieven ontwikkelt voor bedrijven. Voor apostelen van digitaal communiceren is print al gauw verspilling. Dertig procent van de retailomzet is echter afhankelijk van de folder. Uit de meest recente NOM-cijfers blijkt hoe effectief de folder is. Verspilling? Nota Bene.
Al jaren functioneert een systeem van zelfregulering (NEE/NEE en NEE/JA-sticker). Het wordt door de hele keten omarmt en de burger maakt er gebruik van. In Amsterdam had bijna 50 procent van de inwoners een Nee/Nee dan wel Nee/Ja-sticker op de bus. Dat betekent dat er bijna 50 procent minder folders werden gemaakt.

Greenwashing; milieuclaim niet onderbouwd

Het klein en grootwinkelbedrijf kan door de maatregel moeilijker producten aan de man brengen. De APV bevoordeelt bepaalde media zoals internet platforms waar folders kunnen worden geraadpleegd en huis-aan-huisbladen (met een minimum percentage redactionele inhoud). Met de nieuwe sticker zouden Amsterdammers meehelpen 6000 bomen te besparen. De gemeente gebruikte die claim opnieuw in de communicatie richting burger over de invoering van het nieuwe beleid. Dat de claim niet onderbouwd is en dus niet meer moet worden gebruikt stelde de Reclame Code Commissie (RCC) vast na een klacht van een burger. Een onafhankelijke instantie legt daarmee de misleidende uitingen van de gemeente bloot. Folders zijn grotendeels gemaakt van oudpapier. Welke boom wordt daarvoor geoogst? Daarnaast groeit het Europese bos mede door de duurzaam beheerde bossen van de papierindustrie. De gemeente kreeg de gelegenheid in beroep te gaan tegen de uitspraak van de RCC, maar deed dat niet. Logisch, de bomenclaim is een niet te onderbouwen vorm van greenwashing. Marianne Zwagerman noemde de gemeenteclaim in haar column op BNR een aperte leugen.
De gemeente Amsterdam heeft het zich lastig gemaakt. Een streng en doortastend milieubeleid is goed, maar moet eerlijk, effectief, transparant en structureel zijn. Landelijk kent Nederland een geweldig recyclingpercentage van 85 procent. Amsterdam komt slechts op 38 procent. De stad verbrandt zijn afval liever: niet erg duurzaam. Op punten waar de stad echt het verschil kan maken, zoals Schiphol en de haven, blijft het opvallend stil. En de milieu-impact van internet is blijkbaar geen issue. De APV lijkt dan ook symboolpolitiek. Nieuwkomer PvdD heeft met hulp van de Raad zijn eerste punt gescoord.

Effect, huis-aan-huis blad

Zoals te verwachten viel, leidt de APV tot nieuwe initiatieven en alternatieven. Zo krijgt Amsterdam een nieuw wekelijks huis-aan-huis blad: City, een magazine-achtige krant met onafhankelijke journalistieke informatie. De krant wordt mogelijk gemaakt door retailpartners als Blokker, Kruidvat, Dirk van den Broek en Seats and Sofas. City wordt wekelijks bezorgd bij 318.000 Amsterdamse huishoudens en heeft een omvang van 48 pagina’s. 90 procent daarvan bestaat uit advertenties. Daarmee komen de gedrukte reclameboodschappen bij veel meer burgers binnen dan voorheen. Huis-aan-huis bladen vallen net als printreclame van politieke partijen buiten het nieuwe systeem. Het werkelijke effect van de APV zou dan ook wel eens vies kunnen tegenvallen. Besturen is vooruitzien. Zeker Van Lammeren had deze tegenbeweging op de APV kunnen verwachten. Hij meldde deze week dat, met het oog op City, de APV wellicht moet worden aangescherpt. En dan heeft de rechter nog niet eens gesproken …

Erik Timmermans
directeur Informatiecentrum Papier en Karton

gerelateerde post

Het digitale-krantenseizoen weer geopend

Precies een maand nadat de Volkskrant het digitale-krantenseizoen opende ( 9 mei) kwam het Algemeen Dagblad met een AD app (9 juni).
Beide innovaties zijn voorbeelden van ‘Technology Driven Distribution of Content’ (TDDC).

AD app, Rubik’s Kubus
Terwijl de structuur van de VK Editie nog aan de hand van de oorspronkelijke krant loopt, met de daarin toegepaste volgorde van rubrieken en bijlagen, kiest het AD voor een andere insteek.

De AD app ( “4 werelden in uw hand”) doet enigszins denken aan Rubik’s Kubus. ‘Swipend’ met je duim draai je de vier werelden om een verticale as: AD, Regio, Video, Topics. Elke wereld is weer opgebouwd uit een aantal subgebieden, die je bovendien nog kan afstemmen op je eigen interesses. Bij AD bijvoorbeeld in Net binnen, sport, show en daaronder nog verfijningen zoals koken, auto en voetbal. Filters.
Bij Regio kan je kiezen uit diverse regio, je kan regio’s toevoegen etc. Ook de andere werelden bieden opties voor onderverdeling.

                                                                                                                                     Dataverzamelingen
In feite hebben we te maken met een database à la Google, met dit verschil dat de informatie in de krant zich aandient en opdringt (‘ik, ik, ik’) en de  info in Google gericht gezocht moet worden.

Alleen smartphone
De app is uitsluitend toegankelijk via de smartphone. Tablets staan buitenspel.
De AD bezoekersstatistieken, die realtime op schermen te volgen zijn, hebben aangegeven dat de meeste lezers de smartphone gebruiken. De Y en Z generatie. Het product is afgestemd op de grootste doelgroep, waar de hoogste advertentieomzet te halen valt. Een innovatie die voorlopig nog gefinancierd moet worden uit de abonnementsgelden van de krant, gedragen door de X generatie (en de U,V,W). Wanneer zullen de omzetlijnen elkaar kruisen?

Nog meer dit seizoen
De Telegraaf vernieuwde drie maanden geleden zijn ruim vijf jaar oude app. Design en navigatie werden verbeterd en er kwam de mogelijkheid om eenvoudig artikelen op te slaan. Een voorspel op het digitale-krantenseizoen.
Het financieele dagblad (FD) komt op 10 september met een vernieuwing, na een jaar voorbereiding. Maarten Hafkamp schrijft in Adformatie hierover dat de ambitie is “de beste krant in het digitale tijdperk” te maken !!
“De doordeweekse krant biedt een design dat proeflezers associëren met online. De dagelijkse navigatiebalk op de eerste drie pagina’s van de krant geeft precies aan wat het FD die dag te bieden heeft”.
Uit een onderzoek van Motivaction bleek dat “naarmate lezers steeds vaker en langer digitaal lezen, de behoefte groter wordt aan een overzichtelijke, verdiepende en rustgevende krant”.

Overzicht bieden
Hoofdredacteur Jan Bonjer sluit in de NRC daarbij aan. Hij zegt “De papieren krant biedt overzicht. Dat heb je digitaal minder goed. Online-lezers zeggen vaak dat ze bang zijn dat ze iets missen. Print kan een checklist of naslagwerk zijn bij het digitale nieuws.” Zie hierover mijn commentaar op de Volkskrant Editie.
Een wat onduidelijke uitspraak van Bonjer is “We gaan over op een kleiner formaat omdat we een krant willen maken die beter past in een digitaal tijdperk. “

Nog meer digitale kranten
De meeste kranten hebben tegenwoordig een digitale versie, een website of een app. Zowel voor smartphones als tablets (minder).
Zoals de bladen van de Persgroep.
Met in Nederland: AD, Volkskrant, Trouw, Parool, De Gelderlander, Brabants Dagblad, Tubantia
En in België: ED, De Stentor, DeStem, HLN.

En ook die van Mediahuis.
Met in Nederland: De Telegraaf, Metro, NRC Handelsblad, nrc.next, Noordhollands Dagblad, De Gooi- en Eemlander, Limburgs Dagblad, De Limburger
En in België: De Standaard, Het Nieuwsblad,Gazet van Antwerpen, De Gentenaar, Het Belang van Limburg

R&D centraliseren
Met die ‘kranten gemeenschappen’ vraag je je af: waarom moet elke krant een andere website of app hebben? Het onderscheid tussen de produkten moet immers vooral van de (authentieke) content komen.
Liever dan een artikel wegzetten over meerdere kranten (om kosten te besparen) zou je kunnen denken aan een gecentraliseerde R&D.
Eén Persgroep R&D met een horde ict-ers en één dito Mediahuis R&D.
Dus: niet redacties centraliseren (trendy) maar de digitale ontwikkelafdelingen.

Edwin Kisman

Uitgeverij De Tijdstroom
fuseert met Boom Uitgevers

Update ‘Boom uitgevers 175 jaar’, uit mei 2017

Boom uitgevers (verder: Boom) werd groot met wat tegenwoordig ‘nieuwsmedia’ heet. Vanuit Meppel groeide het bedrijf uit tot een lokaal georiënteerd—de noordelijke provincies en Flevoland—druk- en uitgeefimperium. Eind juni 2017 werd bekend dat Boom zijn regionale nieuwsmedia verkoopt aan de NDC mediagroep, onder andere de uitgeverij van het Dagblad van het Noorden. Het laat zich raden dat deze stap Mas Boom, holdingdirecteur van Koninklijke Boom uitgevers, nachtrust heeft gekost. Boom trekt zich met deze verkoop terug op zijn (landelijke) professionele uitgeefactiviteiten, verdeeld over Boom uitgevers Amsterdam en Boom uitgevers Den Haag.

Voor deze post is intensief geput uit ‘Wat een uitgever beweegt … De Tijdstroom 1921-1996’1, het jubileumboek dat in 1996 verscheen ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de uitgeverij.

Overname De Tijdstroom

de jubileumboeken van Boom en De Tijdstroom

Met de overname van De Tijdstroom, verwerft Boom een multimediale uitgeverij. Met ‘apps’, tijdschriften, boeken, congressen en websites, bedient De Tijdstroom de professional in de gezondheidszorg, en de daarmee samenhangende opleidingen.

In deze post, in grove streken, een schets van het ontstaan van het door Boom begeerde De Tijdstroom, en welke overnames en gebeurtenissen daarbij van belang waren.

Meer lezenUitgeverij De Tijdstroomfuseert met Boom Uitgevers

Innovaties Volkskrant te vroeg gelanceerd.
Een ‘user experience’.

De Volkskrant digitaliseert. Een innovatie.
Is die vernieuwing ook een verbetering?

In mijn blog van 9 mei, “Im Westen Etwas Neues“, heb ik aandacht besteed aan die sprong.

De lancering
Ik schreef toen onder andere:

De Editie op de tablet, dwingt je tot keuzes vóórdat je iets meer weet over een artikel. Meso niveau. Je wordt in een artikel gelokt, waar je achteraf geen zin in had!

De replica van de papieren krant biedt de snelste ‘scan’ mogelijkheid. Exploratie van de gehele krant. Macro niveau. Je ziet sneller waar een stuk over gaat.

Ik mis de mogelijkheid om tekst te downloaden en ‘bladwijzers’ aan te maken. Opslaan in  Pocket was toch al niet mogelijk. “Een lees later-knop gaan we inbouwen”, zei toen de hoofdredacteur.

De vernieuwde website hangt tussen de replica en de Editie in, neigt meer naar de Editie op tablet.

Hoe is ’t na drie weken?
Ik had mezelf voorgenomen na drie weken nog eens op de nieuwe verschijningsvorm terug te komen. Wat vond ik?

De verhalen in de Editie lezen makkelijk, hebben een goed leesbare letter.
Je wordt een artikel ingetrokken. De droom van een opmaakredacteur. Geen concurrerende ‘entry points’ op een pagina of spread.

De keerzijde is dat je soms artikelen binnengetrokken wordt, die je helemaal niet had willen lezen. Dat gaat op een gegeven moment tegen staan.
De replica biedt overzicht waardoor je beter kan voorselecteren. Een paginastrip in de Editie, een strip die een overzicht geeft van opvolgende pagina’s of rubrieken, zou al helpen.

Bovendien kunnen de artikelen in de replica in de tekstmodus het leesgemak van de Editie evenaren door een andere opmaak en typografie. Daar hoef je niet een nieuwe app voor te bouwen.

Bewegende teasers (film, slide show), zijn vaak onrustig en leiden af. Storen.

Veranderen kost tijd?
De digitalisering is een ingrijpende verandering, die toejuiching opwekt maar ook weerstand oproept. Acceptatie kost tijd. Een verandering van papier (papierschaarste, het ongecoate papier was op) en bladspiegel (gedicteerd door de formaten van de persen?) zoals die van de bijlage Sir Edmund zal weinig lezers gestoord hebben.

Verkleinen van het blad gebeurde vroeger wel meer bij vakbladen. Als het wat slechter ging met de advertentieomzet. Een paar millimeter snijden aan de boven- of onderkant en de zijkant. Geen lezer die het merkte, maar het scheelde in de posttarieven.

Haastwerk, onaf
Maar waar blijft die beloofde ‘deelknop’ en de ‘lees later-knop’ ?
Die komen er aan is gezegd. Wanneer? De bovenstaande tekening doet een gooi: over een week.
Jean-Pierre Geelen (Ombudsman VK) citeert in dit verband in de krant van zaterdag 19 mei een lezer : “..alsof je een auto koopt en de banden pas een paar weken later krijgt.”
Waarom is de nieuwe vorm zo onaf geïntroduceerd?
Geelen licht toe:
“ Had de krant niet moeten wachten met het lanceren van de nieuwe app? Dat was beter geweest beaamt ook de hoofdredactie. Maar de lancering van de app was al eerder uitgesteld, nu waren reclamespots op tv al ingekocht en gepland. Toen die molen ging draaien, was er geen ontkomen meer aan. De naderende luwe zomerperiode was geen alternatief.”
Het lijkt alsof er bij de Volkskrant geen coördinatie is tussen redactie en marketing. Geen vroegtijdig overleg van het bladmanagement. Of heeft men moeite met realistisch plannen?

‘Deelknop’
 Op 2 juni 2018 zie ik  dat bij een aantal artikelen in de Editie, niet allemaal, een ‘deelknop‘ is toegevoegd.
Ik kan nu een artikel,  voor ‘later lezen‘ opslaan in Pocket! Prima.

NRC abonnement
In mijn vorige blog schreef ik over mijn Volkskrant abonnement:
“Ik heb zojuist mijn abonnement op 6 dagen digitaal plus de weekendkrant omgezet in ‘full digital’. Dat scheelt misschien één-twintigste boom per week of 10 bomen per jaar en in ieder geval € 120. Kan ik een digitaal abonnement op de NRC voor nemen!”

Ik heb de daad bij het woord gevoegd. Heb een digitaal abonnement op de NRC erbij genomen. Drie jaar voor € 12,50 per maand. Een ‘replica’. Overzichtelijk met bladwijzer functie , goed leesbaar in de tekstmodus, en opslag mogelijkheid in Pocket.

kranten apps Volkskrant en NRC
De apps op mijn iPad

De favorieten
Ik heb nu een breed aanbod op mijn iPad: tweemaal de Volkskrant, Editie en Replica. De laatste heette tot gisteren  “deVolkskrantoud” met een grijze V in het logo en daardoorheen “OUD”.
Daarnaast NRC Digitaal en de Volkskrant website.
Ik moet kiezen. Mijn favorieten zijn de Volkskrant (replica) en NRC Digtaal.
Tussen twee haakjes, Gummbah vind ik leuker dan Kamagurka en Peter de Wit.
Ik ga het drie jaar lang bekijken.

 

Edwin Kisman

Links

Im Westen Etwas Neues

Freelancers worden onderbetaald
biedt certificering de oplossing?

NLFQ gecertificeerde freelancer beter betaald?Freelancers in de communicatiebranche worden onderbetaald. Ook, nu de Nederlandse economie aantrekt.
Wilbert van der Heijden , die zich sterk maakt voor de belangen van freelancers, een lofwaardig streven, stelt dit fenomeen aan de orde in een column in Nederlands Media Nieuws.
Hij geeft daar een voorbeeld van.
“ Het gemiddelde ZZP-tarief blijft al jaren steken op 43 euro per uur waar ze in 2014 nog 54 euro verdienden. Het is gebleken dat vooral de socialmediaspecialist ook dit jaar, evenals de tekstschrijver en vertaler, nog steeds mínder verdient in plaats van méér.”

De oplossing?
Hij ziet de oplossing in de NLQF certificering die er aan gaat komen.
“Alle hoop is gevestigd op het nieuwe register voor professionals in de communicatiebranche. Dat register legt professionals langs de NLQF-meetlat, die aan de Europese eisen voldoet. De NLQF-certificering geldt per januari 2019 voor alle opleidingen in alle branches. Dus ook de communicatiebranche. De in dit nieuwe register opgenomen professionals zijn door hun aantoonbare kennis, opleidingen, praktijk- en levenservaring dus bewezen deskundig. Dan ligt er een basis waarna we een beroep op freelancers kunnen doen om elkaar binnen het communicatievak niet langer kapot te concurreren”.

Betere betaling?
Hierbij zijn enkele kanttekeningen te plaatsten.
Ten eerste: zullen freelancers beter betaald krijgen zodra ze NLQF gecertificeerd zijn?
Worden freelancers niet eerder beoordeeld op hun portfolio (hun ‘rugzakje‘), anders dan vaste dienstverbanders? Is dàt niet de belangrijkste bewezen maat voor hun deskundigheid?

Tarief
Bovendien, het uurtarief wordt vaak in onderhandeling bepaald door de opdrachtgever en de freelancer, in die zin, dat als de opdrachtgever elders goedkoper terecht kan, voor de zelfde deskundigheid, hij voor die goedkopere optie zou kunnen kiezen. Tenzij tarieven dwingend worden voorgeschreven. En zelfs dan.

Concurrentie
‘n Bijkomend praktisch probleem kan zijn dat het aanbod van communicatiefreelancers groter is dan de vraag. Dat leidt tot concurrentie en een daling van de tarieven. Het marktmechanisme.

Is daar wat aan te doen?

Eric Ravestijn en Edwin Kisman

Links

Wilbert van der Heijden column

NLFQ

NLFQ voor werkgevers

Financespeak: klare taal graag,
denk als een geldlener

Klare taal is een probleem. Na de aandacht die ik besteedde aan onbegrijpelijke teksten die Paul Romer probeerde te bestrijden (Bankspeak) en die Inez Weski gebruikte (Courtspeak), nu hypotheekdocumenten in de schijnwerpers.
Is bij ondoorgrondelijk taalgebruik sprake van onmacht, ondeskundigheid, slordigheid of opzet?

Hypotheekpapieren
Uit Trouw van 8 mei 2018, citeer ik het volgende bericht (Bron ANP).
“De hypotheekakte trekt zich helemaal niets aan van allerlei taalmoderniseringen. Veel hypotheekpapieren bestaan nog altijd uit een ondoorgrondelijke woordenbrij, zo concluderen taalwetenschappers van de Universiteit Utrecht. De teksten staan bol van jargon en juridische termen, bevatten te veel informatie per zin, onnodige hulpwerkwoorden en passieve vormen. De hypotheekakte is daarmee een van de onbegrijpelijkste documenten op Nederlands taalgebied.”

Meer lezenFinancespeak: klare taal graag,
denk als een geldlener

Vang je goede ideeën
voor ze verdwijnen

“Gedachten borrelen door een luikje uit mijn onbewuste naar boven. Associaties.? Ik zie ze komen. Ik moet ze snel vastleggen, want ze zijn zo weer verdwenen. Terug naar het onbewuste of zomaar opgelost ”.
Een citaat uit een blog, twee jaar geleden, over de creativiteit van “het brainstorm moment”.

Vastleggen
Een belangrijke fase tussen het opkomen van ideeën en het uitwerken is het vastleggen ervan. Het is immers zonde goede invallen te laten vervliegen. Invallen, maar ook gedachten, observaties, ervaringen, citaten, literatuurverwijzingen, resultaten, en mislukkingen.

Papier en potlood
Het meest voor de hand liggend is voor het aantekenen papier en potlood te gebruiken. Afhankelijk van de papiersoort gebruik ik een hard of een zacht potlood.
Dat papier kan van alles zijn: servetten, een blocnote, een ideeënboekje van eenvoudig tot bijzonder (Moleskine waarbij ook Ernest Hemingway zwoer). Agenda, met links de data en rechts een leeg vel waarop je aantekeningen kan maken.
Ik gebruik heel vaak de achterkant van gebruikt printpapier, milieuvriendelijk ook. Vroeger de achterkant van sigarendoosjes. Maar ik rook al lang niet meer.

Tweede natuur
Belangrijk is dat je het vastleggen systematisch doet. Het moet een tweede natuur worden.
Het betekent dat je altijd potlood en papier bij de hand moet hebben want ideeën kunnen op de vreemdste momenten en plaatsen opkomen.
Voor ‘s nachts heb ik een aantekenboekje op het nachtkastje. Ben je meteen van je gepieker af. Een briljante gedachte op de snelweg? Stoppen bij een benzinestation, kan je even uitblazen zodat je daarna weer scherp kan doorrijden. Verkeersveilig.

Hoe noteren?
Moet het snel, noteer dan desnoods een paar steekwoorden. Wel duidelijk schrijven. Met blokletters, anders denk je later: ’hè, wat staat daar nou?’
En als je toevallig niet iets bij de hand hebt dan kan je het achteraf reproduceren door een mind map te maken, je redding. Het is verbazingwekkend te zien hoe schijnbaar verdwenen gedachten weer naar boven komen door het associatieve karakter van een mind map.

Digitaal
Je kan ook moderne hulpmiddelen gebruiken: apps om in te spreken op je smartphone (VoiceRecorder, Dictate), apps op je iPad voor snelle notities (Notes, Evernote ) voor mindmaps (Noteshelf).

Wat doe je met je aantekeningen?
Wat doe je met al die notities? Je kan ze meteen uitwerken of ze even laten voor wat ze zijn. Je hebt er intussen een heleboel. In agenda’s, een Bullet Journal, blocnotes, losse flodders in een schoenendoos, op je iPad. Je kan ze opslaan in Evernote. Hoe orden je die chaos? In eerste instantie bijvoorbeeld met een ‘mind map’, waarmee je vrij letterlijk je gedachten in kaart brengt.

Overzicht en inzicht
Het is belangrijk overzicht te houden over al je ideeën. Weten wat en waar je ze allemaal verzameld hebt. Je kan je in ieder geval voornemen van tijd tot tijd die aantekeningen door te nemen. Dat is betrekkelijk gemakkelijk als je ze keurig in blocnotes genoteerd hebt. Zoals Leonardo da Vinci dat deed. Prachtige tekeningen, met tekst in spiegelschrift. Kunstwerken.
Hoewel, als je tien van die boeken hebt ben je wel even bezig. Het kan dan wel voorkomen dat je af en toe patronen herkent, gerelateerde ideeën, wat tot nieuwe ideeën kan leiden.

Toegankelijke index
Je kan sneller overzicht krijgen als je kan beschikken over een toegankelijke index. Een database waarin alle notities zijn beschreven.
Ik heb, met het programma Filemaker, zo’n eenvoudige database voor ideeën gemaakt, zoals ik er ook een voor gebeurtenissen heb gemaakt, waarin ik de gegevens uit tig agenda’s uit het verleden heb ingevoerd.

Intellectueel kapitaal
Voor ideeën kan zo’n database de volgende velden bevatten: categorie (‘dropdown’ menu met vaste ‘items’), korte omschrijving, datum, bron (agenda, notitieblok, Evernote, Dropbox, ook weer een ‘dropdown’ menu), nadere plaatsaanduiding en ‘tag’. Invoeren van de gegevens is inderdaad een klus, maar wel lonend. Want, eenmaal ingevoerd, beschik je over een stuk intellectueel kapitaal.

Hoe verder?
Je kan je database op gerelateerde onderwerpen gaan doorzoeken. Met je zoekresultaten een ‘Scrivener’ project opzetten om een artikel, rapport of projectvoorstel te schrijven.
Of op een flipover een grote ‘mindmap’ maken . Een stap achteruit doen, een helikopter view, plotseling een onverwacht verband zien, serendipity, en een ‘eureka’ moment beleven.

Wat wil je nog meer dan dat? Die bevrediging is toch belangrijker dan een hoog salaris! 🙂

Edwin Kisman

Zie ook de volgende links
Het brainstormmoment
Het ordenen van gedachten
Mindmappen
Da Vinci Notebooks
Evernote
Scrivener
Favoriete Redactie software
Bullet Journal

 

Het papier is op,
vlucht naar ‘full digital’

Papier schaarste. Uitgevers gaan digitaal. Wal keert het schip.Papierfabrikanten hebben geanticipeerd op een dalende printvraag van uitgeverijen die omschakelen naar digitaal.

Karton
Bovendien is door de online handel de vraag naar andere papierproducten, met name karton, gestegen en zijn papierfabrieken in die groeimarkt gesprongen, ten koste van de uitgeverijproducten.
Intussen blijkt die daling van de printvraag van de uitgeverijen niet zo dramatisch te zijn zodat tekorten ontstaan en papierprijzen voor printmedia stijgen.
Prijsverhogingen bij dalende inkomsten, dat schuurt. Rendementen worden aangetast. Er wordt ingegrepen in de producten. Kleinere omvangen, formaten en kleinere letters.

Meer lezenHet papier is op,
vlucht naar ‘full digital’

De Volkskrant:
Im Westen etwas Neues

Digitale krant. De Volkskrant vernieuwt.
2012 cartoon KIZ

De Volkskrant vernieuwde medio deze week. Er is een digitale Editie voor de ‘tablet’ en een aparte app voor de ‘smartphone’. De digitale replica van de papieren krant blijft bestaan. De website is vernieuwd.

Hoofdredacteur Philippe Remarque meldt dat met de trots van een vader die niet helemaal begrijpt wat zijn kinderen doen. Van journalistiek weet hij natuurlijk alles, dat moet ook wel met een redactiebudget van € 25 miljoen, maar die ict?

Meer lezenDe Volkskrant:
Im Westen etwas Neues

Cartoons,
tekeningen die je in één oogwenk begrijpt

cover cartoon book of Saul Steinberg 'The Passport' 1957Cover cartoon book of André François 'The Half Naked Knight' 1959Cover cartoon book of Gerard Hoffnung 'Hoffnungslos' 1959

 

 

 

 

 

 

 

Bij cartoons denk je aan cartoonisten zoals Peter van Straaten, Jos Collignon, Arend van Dam, Stefan Verwey, Gummbah (Gertjan van Leeuwen), Kamagurka (Luc Zeebroek), Len Munnik, Fokke & Sukke en de ouderen onder ons aan Yrrah (Harry Lammertink), Frits Müller, Opland (Rob Wout), André François, Gerard Hoffnung, Saul Steinberg, Giles en Ronald Searle.

Je denkt aan tekeningen, soms grappig, humoristisch, blij, flauw, ironisch, absurdistisch, sarcastisch, cynisch en bijtend. Soms actueel, soms tijdloos, van alle dag, neutraal, of politiek geladen. Minder aan verklarende of uitleggende tekeningen, bijvoorbeeld over chemie of fysika.

Kracht
De kracht van cartoons zit ‘m in eerste instantie in het beeld. Ze trekken de aandacht en zijn vaak in een “oogwenk” te lezen, te begrijpen. De ‘clou’ in één oogopslag. Een ‘hole in one’ story. De eerste klap is een daalder waard.
Bestaat de cartoon uit méér ‘frames’, is er tekst bij of ontbreekt directe “resonantie” dan duurt het wat langer voor de ‘clou’ tot je doordringt. Je moet de tekst eerst lezen en dan in verband brengen met het beeld.
Je hebt cartoons ‘sans paroles’ en cartoons met tekst die het beeld ondersteunt of juist beeld dat tekst ondersteunt.

In print en online
Je vind cartoons in kranten, tijdschriften, boeken, websites en ebooks. Ook in Powerpoints. In advertenties, folders, posters.

Sterke inprenting
Het blijkt dat een cartoon goed blijft hangen door de combinatie van herkenbare humor, beeld en soms wat tekst. Communicatie met een glimlach.

KIZ Cartoon in chemistry textbook pre-university education publisher Wolters Noordhoff - depicting a weak acidOok lesmateriaal
Het gebruik van metaforen werkt, zoals gebleken is, ook goed bij leerboeken. Zelfs in de chemieleerboeken, zoals in de jaren tachtig is onderzocht door de educatieve uitgeverij Wolters Noordhoff.
Destillatie, chromatografie, zuren en basen, zouten. Hoe werkt dat?
Speels graven de cartoons een tunnel door de berg van weerstand en desinteresse (inderdaad het ‘tunnel effect’).

Tekenen
Ik heb van jongs af aan getekend en heb me sinds 1957 geworpen op cartoons. Een specialisatie. Ik heb me ontwikkeld onder invloed van de genoemde cartoonisten André François, Saul Steinberg, Gerard Hoffnung, Ronald Searle en ook Giles.
Vroeger schetste ik mijn tekeningen met een zwarte viltstift, scande de tekening, vectoriseerde die en bewerkte de vectortekening vervolgens verder in Adobe Illustrator.
Tegenwoordig werk ik meteen digitaal: op een iPad met een Apple Pencil in de programma’s 53Paper, Noteshelf of, sinds kort, Tayasui Sketches. Het resultaat is uiteraard anders.

KIZ Cartoon in sport section dail Algemeen Handelsblad depicting runners supportPublikaties
Ik heb sinds mijn start gepubliceerd in het Algemeen Handelsblad (sportredactie, waarbij ik ook een tijdje roeiverslaggever was), Het Parool , Het Vrije Volk , Folia Civitatis , Propria Cures , Nereus Gedenkboek, ASC Studenten Almanak, NBBS brochure , Faedrelandsvennen (Noorse krant), La Codorniz (Spaans humoristisch blad).

Chemische leerboeken
Als tekenende chemicus mocht ik chemieleerboeken voor het middelbaar onderwijs (Wolters Noordhoff, Malmberg) met beeld vullen. Zo’n twintig boeken totaal. En tekende ik voor vaktijdschriften zoals Chemisch Weekblad, Chemisch Magazine, Polytechnisch Tijdschrift, Economenblad, Nord Emballage (Zweeds vakblad), Mibiton (jaarverslag), DPI (research proposal), KIWA (brochure), Teleac Energy (cursusboek), Wolters Kluwer Nederland (bulletins) , VPGI (bulletin).

KIZ Cartoon in Chemisch Weeblad a chemical weekly depicting the role of chemistryKIZ Cartoon in Connected house magazine of Casema 'always stay optimistic'KIZ Cartoon in Connected house magazine of Casema a strategic plan found in trashKIZ Cartoon in flyer of a creative workshop getting ideas in the bath tub

 

 

 

 

 

 

 

Na de eeuwwisseling volgden Vakblad (maandblad), Equal (een NUV/ ESF project), Connected (Casema), Regie van Fantasie (workshop creativiteit), XLinks (kwartaalblad Polymeerchemie), C2W (tweewekelijks chemisch tijdschrift), Safety (SDU), en Klikt ‘t of klikt het niet? ( een e-book).

 

Blogs schrijven
En nu? Naast tekenen schrijf ik blogs voor Vakblad.info en Sate-man.nl

Edwin Kisman

 

Zie ook de volgende links

André François

Saul Steinberg

Ronald Searle

Gerard Hoffnung

Carl Giles

KIZ cartoons

Sate-man