Was het vorig jaar de ophef rond het stikstofplan, nu is ‘t het voorstel voor de stikstofwet, waardoor stikstof weer uit de kast komt. Uit de ijskast van Carola Schouten. Ze bood het op 13 oktober aan de Tweede Kamer aan.
Carola op het slappe koord tussen bouw, industrie, verkeer en boer. Een Gordiaanse knoop van belangen die moeilijk te ontwarren is. Helaas geen Alexander de Grote in de buurt.
Als Deus ex Machina kwam daar de corona. Kon de klimaatcrisis en daarmee het stikstofprobleem even “on hold” worden gezet. Alle aandacht verlegd naar een urgent probleem. Een dichtbije, hoewel onzichtbare dreiging.
Onze hersenen hebben echter nog de structuur en de modules van de mensen uit het Weichselien, laat Holoceen, tijdperk. Een periode zo’n 12.000 jaar geleden. Volgens evolutionair psychologen. Compleet met de angsten en driften van jager-verzamelaars. Die leefden in de dag. “Waar haal ik vandaag mijn eten? Leef ik morgen nog”. Een ritseling in het loof. Het hele lijf gespannen, de speer in de knuist.
Lange termijn denken was er toen niet bij. Nu nog steeds niet. Klimaatcrisis? Zal wel.
Onjuist gebruik naam ‘stikstof’
Een jaar geleden, tijdens de vorige stikstofophef schreef ik een blog over het te pas en te onpas gebruiken van de naam stikstof.
Het ging daarin over de milieubedreigers ammoniak en de vele stikstofbroertjes en zusjes stikstofoxiden. En het ging over het vrolijkmakende lachgas. Allemaal op één hoop geveegd, waarop de naam “stikstof”werd geplakt. Of, hedendaags hashtag: #stikstof.
Pars pro toto
Wat schreef ik die blog van 11 september 2019?
“Wat is het probleem? Niet stikstof is de boosdoener, maar enkele leden van de stikstoffamilie. Stikstof is pars pro toto voor vier ‘toto’s’: stikstofdioxide (NO2), stikstofoxide (NO), distikstofoxide (N2O) en ammoniak (NH3).
Wat doet het er toe? Wel, stikstof is helemaal niet schadelijk. De lucht die wij inademen bestaat voor bijna 80% uit stikstof (N2). Adem in adem uit. De rest, 20%, is zuurstof, voor ons van levensbelang. Een atmosfeer van 100% zuurstof zouden wij echter niet overleven. Misschien wel als die atmosfeer al lang zou bestaan en wij evolutionair aangepast zouden zijn.”
Voortschrijdend inzicht
Intussen ben ik er achter gekomen dat stikstof wel gevaarlijk kan zijn. Door een stukje in Quora, van Bill Sliedrecht (27 september 2020). Hij schrijft:
“Wanneer je zuivere stikstof inademt, stopt je ademhaling. Dat is verklaarbaar, maar je wordt ook ogenblikkelijk bewusteloos. Welk vreemd mechanisme doet dat?
Stikstof verdrijft alle zuurstof en zonder zuurstof kan je verstand maar heel kort functioneren. Je raakt binnen 10 seconden bewusteloos. Gewoon een eigenschap van de cellen in je brein die voortdurend zuurstof nodig hebben. Bij gebrek sluit je brein heel snel alle niet-noodzakelijke functies af, verlies van het bewustzijn is de eerste.”
Pure stikstof gevaarlijk
En dat het geen theoretisch verhaal is blijkt uit het bericht van Stephanie Pappas (15 maart 2018) in LiveScience (of all places)
Oklahoma Turns to Nitrogen Gas for Executions
“After an ongoing shortage of execution drugs that has left states scrambling, Oklahoma authorities have announced that it will use nitrogen gas to execute death-row inmates.
Death by nitrogen inhalation could potentially skirt the Eighth Amendment’s prohibition of “cruel and unusual punishment,” because inhaling this inert gas can render people unconscious within a breath or two. However, Oklahoma has yet to detail an execution protocol for using nitrogen gas, according to The Washington Post, and it’s likely that any new execution method will be challenged in court.”
Ook andere staten, oa. Alabama overwogen tot deze methode over te gaan. Probleem: ze konden geen leveranciers voor de apparatuur vinden. Dus besloten ze die zelf te gaan maken.
Een ander gevaarlijk derivaat van stikstof.
Een ander lid van de familie is AN, ammoniumnitraat, NH4NO3. Gebruikt oa als mest, potentieel explosief. Dat bleek onlangs weer. Op 4 augustus 2020 toen 2750 ton AN dat al jaren in de haven van Beiroet lag opgeslagen tot ontploffing kwam. Een deel van de stad weggevaagd. Meer dan 190 doden, en meer dan 6.500 gewonden.
Zie de Beirut Explosion.
Gebruik de juiste namen
Kortom, de stikstoffamilie is groot en divers. Gebruik de juiste namen in discussie en geschrift. Ook tijdens de behandeling in de Tweede Kamer van het voorstel Stikstofwet.
East is East, and West is West, and never the twain shall meet.
Edwin Kisman
Lees ook
Stikstofbelasting en waterstofoverlast Vaktijdschriften, grijp je kans -11 sep 2019
“Hoeveel kwaad kan stikstof eigenlijk” – Cor Speksneijder Volkskrant van 11 september 2019
Explosie in Beiroet
Explosie in de haven van Beiroet
Ammoniumnitraat
Oklahoma Turns to Gas for Executions Amid Turmoil Over Lethal Injection –
New York Times
Oklahoma Turns to Nitrogen Gas for Executions – Live Science
En bekijk
Minicollege stikstof Jan van Maarseveen DWDD
De Beiroet explosie
