De vergadering begint precies om 10.00 uur. Om de tafel een bont gezelschap. Eén externe, de rest allemaal van uitgeverij ‘Moneywise’. Het is de eerste bijeenkomst van de projectgroep ‘blockchain’. De directie, die weinig van dit onderwerp weet, verwacht veel van de groep te leren. Het is daarom belangrijk dat de communicatie tijdens de vergadering vlekkeloos verloopt. Gelukkig kent iedereen elkaars persoonlijkheidsstijl, uitgedrukt in kleuren volgens de methode van Insights Discovery. Iedereen houdt rekening met de persoonlijkheid van anderen, communicatie optimaal. Empathy galore!
Persoonlijkheidsmodellen
Onlangs schreef Anne Corré in de nrc ( 2 december) een artikel (“Dat is nou typisch rood van je, collega”) over het karakteriseren van persoonlijkheidsmodellen door middel van kleur. Hij sprak met Sabina Brammer (BeMotion) die met deze methode en de kleuren van Insights Discovery werkt. Ze is in goed gezelschap. Philips, Heineken, ING, Nike werken er mee.
Archetypen
De methode is gebaseerd op het werk van Carl Gustav Jung over gedragbepalende persoonlijkheidsvoorkeuren.
De kleuren van Insights Discovery staan voor vier archetypen:
– Helder blauw:objectief, afstandelijk, analytisch (linker hersenhelft)
– Vurig rood: positief, doortastend, scherp, assertief
– Zacht groen: stil, rustig, rustgevend, verzorgend
– Stralend geel: vrolijk, opbeurend, bezield, monter
Introvert
Een variant is bijvoorbeeld de Myers-Briggs Type Indicator met vier gedragsvoorkeuren: extravert/introvert, gevoel/intuitief, hoofd/hart, flexibel/planmatig. Terzijde: een interessant boek over introverten en extroverten is dat van Susan Cain: ‘Quiet. The Power of Introverts in a World That Can’t Stop Talking’.
In hokjes gestopt
Het betekent dat personen gecategoriseerd worden. In hokjes gestopt. Daar is niet iedereen het mee eens. Corré citeert Patrick Vermeren, de auteur van het boek De HR-Ballon : ”Het probleem van de kleurmethoden is dat ze uitgaan van stereotyperingen”. De mens is echter complexer. En hokjes kunnen, volgens Vermeren, tot vooroordelen leiden, wat contraproduktief kan zijn. Er is volgens hem ook geen bewijs dat mensen beter met elkaar communiceren wanneer ze elkaars type kennen.
Gekleurde hoeden
Een alternatieve communicatieverbeteraar is de methode van Edward de Bono ( ‘Six Thinking Hats’, 1986) waarin niet een permanente staat wordt gecreëerd door het plaatsen van een kleurenstempel, maar een tijdelijke toestandsverandering door het wisselen van de modus (‘mindset’) waarin gesprekspartners verkeren. De Bono maakt ook gebruik van kleuren maar dan in de vorm van (denkbeeldige) hoeden die alle vergaderaars op verzoek gelijktijdig opzetten.
De neuzen gericht
Het denken wordt dan bij alle deelnemers in dezelfde richting gestuurd. De creatieve groene hoed op: alle deelnemers putten zich uit in het bedenken van ideeën. Grenzeloos. ‘Out of the box’. Wieden in al die ideeën, ze afschieten? Zet de zwarte hoed op. Of juist de positieve kanten in de ideeën opzoeken? Nu de gele hoed op. Je gevoelens bij een voorstel de vrije loop laten; emoties, gevoelsoordelen? De rode hoed op. Alle deelnemers zitten gelijktijdig op dezelfde golflengte. En als er eentje “ja-maar…” bij een wild idee roept in een gezelschap met groene hoeden, dan krijgt ie te horen: ”Zet je zwarte hoed af en de groene weer op”.
Zes hoeden in Jogya
Ik heb de Bono’s methodiek drie jaar geleden gebruikt tijdens een leiderschapstraining in Jogyakarta , voor afgestudeerden van Indonesische universiteiten. Vandaar die termen in het Bahasa Indonesia.
U begrijpt het al: ‘Enam Topi Pemikiran’ betekent ‘Six Thinking Hats’.
Het is zeer de moeite waard de Bono’s techniek eens uit te proberen.
Edwin Kisman
