Beslissen en kiezen,
’n teerling werpen?

2016 TeerlingLaten we het beslissen over aan een dobbelsteen? Werpen we een teerling?

Zal Advocatenblad op die manier zijn overgegaan van Sdu naar Boom, en het Rijssens Nieuwsblad en het Hellendoorns Nieuwsblad van BDU naar De Persgroep?

Vast niet. Ze pasten niet meer in het pakket van de ene en wel in dat van de andere. Logisch toch? Een verschil in overhead, die een kwakkelende exploitatie net boven water kan trekken. Een nieuw tehuis, nieuw élan en het voornemen er iets moois van te maken. Niet onbelangrijke verschillen. Frisse moed.

Meer lezenBeslissen en kiezen,
’n teerling werpen?

Scriptie schrijven volgens Umberto Eco

1977_Umberto EcoUmberto Eco overleed op vrijdag 19 februari op 84 jarige leeftijd. In de necrologieën die wereldwijd verschenen worden de zeven vaak lijvige romans die hij schreef en een aantal essays opgesomd, waarvan de bekendste zijn: De Naam van de Roos (1980) en  De Slinger van Foucault (1988).

Minder bekend is waarschijnlijk zijn ‘how to do’ boek  “Hoe schrijf ik een scriptie “(zonder vraagteken ) uit zijn pre-roman tijd (1977). Umberto Eco verwierf in Italië grote bekendheid met deze handleiding. Ik ben de gelukkige bezitter van een exemplaar, in het Nederlands uitgegeven door Bert Bakker (1992).

Tijd voor een herdruk?

Verder schreef hij: Wat Spiegels Betreft (1985), Europa en de Volmaakte Taal (1993), Het Eiland van de Vorige Dag en Zes Wandelingen door Fictieve Bossen (1994), Over Literatuur (2002), De Geschiedenis van de Schoonheid (2004), De Geschiedenis van de Lelijkheid en De Betovering van Lijsten (2007), De Begraafplaats van Praag (2010), De Geschiedenis van Imaginaire Landen en Plaatsen (2013) en Het Nulnummer (2015).

Edwin Kisman

Overbodige functies in de uitgeverij

ExitIn mijn vorige blog heb ik de toekomst van de uitgeverij verkend, tot 2042.
Ik vroeg met toen af hoe je op de ontwikkelingen had kunnen anticiperen.
Laten we eens naar het verleden kijken, hoewel gebeurtenissen uit het verleden geen garantie zijn voor zicht op de toekomst.

Meer lezenOverbodige functies in de uitgeverij

Twitter bestaat binnenkort niet meer

2029 Twitter ExitHet ging vanaf 2016 al niet goed meer, maar drie jaar later was het uit en over.
Twitter was niet vet meer. Was niet meer. ‘Spes patriae’ dicteerde de digitale markt.
Nu, dertien jaar later, is Biter de absolute top. 1,6 miljard gebruikers, 10 procent van de wereldbevolking. ‘Mind you’, 10 procent!! In Biter geen woorden meer, uitsluitend emoij’s.
Emocommunicatie, daar draait het nu om.
Niet talig, niet de linker hersenhelft meer, uitsluitend rechts.

Meer lezenTwitter bestaat binnenkort niet meer

Claim ‘systeemmedium’ te zijn

SyteembladIn één van mijn vorige posts (RELX: Elsevier? What’s in a name?) schreef ik over het mogelijk verdwijnen van de naam Elsevier uit Elsevier Weekblad (verder: Elsevier). Inmiddels is Elsevier verkocht aan New Skool Media. De nieuwe eigenaar heeft vier jaar de tijd gekregen van RELX om de naam van het weekblad te wijzigen. Ergens las ik dat RELX eventueel nog eens vier jaar uitstel zou willen verlenen. Raar: als het binnen vier jaar niet lukt om een naam te veranderen, lukt dat binnen acht jaar ook niet, lijkt mij.

Systeembank; systeemwarenhuis

Ten tijde van de bankencrisis in 2008 bezwoeren ‘wijze mannen’ ons dat ABN Amro niet failliet mocht gaan omdat het een ‘systeembank’ is. Zonder zo’n systeembank zou de Nederlandse financiële wereld in elkaar storten; dat moest tot elke prijs worden voorkomen; dat begrepen wij. Systeembank: een briljante vondst waarvan de verblindende schittering de nonsens verhult!

Recent kwam ik het systeemwoord weer tegen, ditmaal rond het faillissement van Vroom & Dreesmann: “V&D is een systeemwarenhuis”, hoorde ik iemand zeggen, dat niet gemist kan worden in het winkelhart van de gemiddelde provinciestad. Goed geprobeerd, maar ‘wij’ laten V&D gewoon failliet gaan; eventueel mag het een doorstart maken. Misschien komt dat omdat we inmiddels weten wat het redden van onze systeembank gekost heeft; jammer voor V&D, en triest voor de mensen die daar werken.

Ik wil hier graag het woord systeemmedium munten, zoals dat heet, en zal uitleggen wat ik daarmee bedoel.

Systeemmedium

Na mijn vorige post over Elsevier, ruimde ik mijn notities en onderliggende documenten op. In het in die post aangehaalde artikel van Haro Kraak in de Volkskrant van 12 december 2015 viel mijn oog op een passage waarin het ‘rechtse’ en liberale karakter van Elsevier werd beschreven. Op dat moment realiseerde ik mij dat het eventueel verdwijnen van Elsevier een gat zou slaan in die rechtse en liberale berichtgeving in ons land. Dat aspect kwam niet aan de orde in mijn eerdere post. Naast Elsevier zijn er weindig andere tijdschriften met een gelijke signatuur. Natuurlijk is er de krant voor het ‘wakkere’ deel van de natie; maar het gaat in dit blog om (vak)tijdschriften. Anderzijds laten mijn rechtse vrienden in het debat geen mogelijkheid onbenut om de publieke omroep als verfoeilijk links bolwerk af te schilderen. Daar kan dus nauwelijks voldoende tegenwicht aan geboden worden.

Elsevier zou zich daarom—in tegenstelling tot ABN Amro en V&D—naar mijn idee wèl mogen hullen met de term ‘systeem’ zoals in systeemmedium. Het vervult een cruciale- en substantiële rol in het ventileren van het rechtse en liberale gedachtegoed. Misschien is dit een waardevolle tip voor hoofdredacteur Arendo Joustra.

Veel redacties van vaktijdschriften claimen ‘onafhankelijk’ te zijn. Dat is mooi en moet vooral zo blijven, maar spreekt in dit communicatietijdperk nauwelijks nog aan. Het magische systeemmedium daarentegen, doet dat wel, vermoed ik. Het mooist is het als u het begrip werkelijk een lading kunt geven. In dat verband bent u spekkoper als uw vaktijdschrift tevens het officiële orgaan is van een in uw branche belangrijke organisatie. Is dat niet het geval dan kunt u mogelijk verwijzen naar uw—bij voorkeur gecertificeerde—oplagecijfers; of naar uw auteurs; of naar de staat van dienst van uw vaktijdschrift: sinds … . ’t Zal niet voor ieder vaktijdschrift werken, maar is op z’n minst het proberen waard: claim systeemmedium voor uw branche te zijn. Succes!

2015: het jaar van de omvangrijke overnames

PredatorTraditiegetrouw een opsomming van de veranderingen die zich in het vorige jaar hebben voorgedaan in het landschap van vaktijdschriften en de uitgeverijen daarachter. Het onderstaande overzicht heeft niet de pretentie compleet te zijn. Ik houd me aanbevolen voor aanvullingen.

Het jaar 2015 kenmerkt zich door een aantal omvangrijke overnames. B+B Vakmedianet groeit daarmee uit tot één van de grootste vakuitgeverijen. Een andere ‘grootgroeier’—Eisma—bewijst dat groei niet onbeperkt door kan gaan; Eisma Business Media verkoopt een pakket titels, en Eisma Industrial Media gaat—begin van dit jaar—failliet. Reed Business gaat verder met het uithuis plaatsen van zijn vaktijdschriften.

Meer lezen2015: het jaar van de omvangrijke overnames

De Bono vs Boulez
Waarom moeilijk, als het makkelijk kan?

De veel bejubelde, vorige week overleden, componist Pierre Boulez studeerde enige tijd wiskunde. Die belangstelling werkte door in de muziek die hij schreef. De schoonheid van de wiskunde vertaalde hij in klanken. Muziek als Fourierreeksen. Complex. Die complexiteit streefde hij bewust na.  ‘De wereld is complex. Kijk naar de hersenen, naar de bloemen. Eenvoud is kunstmatig’, hoorde ik hem in een recent radio-interview zeggen.

Meer lezenDe Bono vs Boulez
Waarom moeilijk, als het makkelijk kan?

Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk geheel vernieuwd

Cover_Auteursrechtgids
onder andere de invoering op 1 juli 2015 van de Wet auteurscontractenrecht maakte een herziening van de auteursrechtgids uit 2005 noodzakelijk

Wat wordt beschermd door het auteursrecht? Wat zijn de naburige rechten van uitvoerende kunstenaars, producenten en omroepen? Wie heeft het auteursrecht en over welke rechten kan de auteur beschikken? Wat zijn de wettelijke regels voor het contract tussen een maker en een exploitant? Wat zijn de valkuilen bij een exploitatieovereenkomst? Wat wordt waar collectief geregeld en hoe gaat dat in zijn werk? Een selectie van vragen die worden beantwoord in de recent verschenen ‘Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk’ van auteur Michel Frequin. De gids is voor de praktijk geschreven, ook toegankelijk voor de juridische leek en een handig hulpmiddel in de gecompliceerde wereld van het auteursrecht.

Herziening auteursrechtgids 2005

Al in 1999 schreef Michel Frequin samen met professor Hendrik Vanhees de ‘Auteursrechtgids voor Nederland en België’. In 2005 verscheen de ‘Auteursrechtgids voor de Nederlandse praktijk’. Michel Frequin is bedrijfsjurist. Hij werkte als beleidsadviseur in de uitgeverijbranche (Nederlands Uitgeversverbond en Elsevier) en als directeur van een collectieve beheersorganisatie. Momenteel is hij directeur van de branchevereniging voor collectieve beheersorganisaties (VOI©E). In 2015 bleek  zijn auteursrechtgids uit 2005 aan herziening toe. Natuurlijk door de digitale ontwikkelingen die van grote invloed zijn op het auteursrecht. Maar er was meer veranderd. Op 1 juli 2015 werd de Wet auteurscontractenrecht in Nederland ingevoerd, een belangrijke aanpassing van de Auteurswet. Deze wet beoogt de versterking van de positie van de auteur en de uitvoerende kunstenaar bij overeenkomsten die betrekking hebben op auteursrechten en naburige rechten. De wet heeft bijvoorbeeld ingrijpende gevolgen voor de relatie van een auteur met zijn uitgever. Ook nationale en Europese jurisprudentie vroegen om een volledig nieuwe auteursrechtgids.

Auteursrechtgids + website

Frequin heeft daar gedurende 2015 aan gewerkt. Aan de opzet van de auteursrechtgids heeft hij in de 2015-versie niet veel gewijzigd. Het boek is een echte praktijkgids met voorbeelden, checklists, bouwstenen voor een exploitatiecontract, voorbeeldbepalingen en praktische tips voor het opstellen van een overeenkomst. Het boek is bedoeld om de lezer wegwijs te maken in het Nederlandse auteursrecht en naburig recht. Anders dan eerdere versies is nu een website aan de gids gekoppeld, waar de lezer de actuele ontwikkelingen kan volgen. De gids is geschreven voor iedereen die professioneel te maken heeft met auteursrecht en naburige rechten: makers, uitvoerend kunstenaars, uitgevers en/of producenten, ondernemers die gebruik maken van auteursrechtelijk beschermde werken, advocaten, ambtenaren en volksvertegenwoordigers.

Voor uitgevers is het boek een must-have. Voor € 39,95 zijn zij weer up-to-date en krijgen ze een begrijpelijke set handvatten voor het maken van contracten en beleid. Sterke eigenschappen van het boek zijn de praktische insteek en heldere taal. De bestelcode van het boek bij Sdu Uitgevers is: 9789012396707.

Erik Timmermans
directeur Informatiecentrum Papier en Karton

Parels duiken

PearlsKoppen, plaatjes, onderschriften, ‘streamers, en ‘call outs’. Langs dit tegelpad wandel ik door een krant of tijdschrift.  Ik lees diagonaal. ‘Scan’ en weet in grote lijnen wat er in staat. Ben op de hoogte van “de toestand in de wereld”. Alsof ik naar het zondagspraatje van GBJ Hiltermann heb zitten luisteren.
Terzijde, GBJ was een van de oprichters van Elseviers Weekblad, in oktober 1945. Met de winsten van het blad legde het moederconcern de basis voor een wetenschappelijke uitgeverij, lees ik in Wikipedia. Het blad legt het loodje, de wetenschappelijke uitgeverij vaart door.

Einde cyclus, nieuwe cyclus. Is er soms sprake van een “heeele langetermijn” visie?

Meer lezenParels duiken