Stel je voor je hebt in je “brainstorm moment” een aantal ideeën gekregen. Kris kras, associatief. Je bent uit je halfdroom ontwaakt, je hebt gedouched en je bent klaar om iets met die ideeën te doen. Je bekijkt je notities. Losse flodders.
Hoe orden je die chaos?
Gedachten vastleggen
In eerste instantie met een ‘mind map’, waarmee je vrij letterlijk je gedachten in kaart brengt. Vanuit het centrum, je onderwerp, associatief naar buiten groeiend, uitwaaierend vastleggen.
Het mooie ervan is de associatie, die verzonken gedachten weer terughaalt. Ik kom daar in een volgend blog op terug.
Er bestaan veel computerprogramma’s en apps voor het maken van mind maps, onder andere van het bedrijf van Tony Buzan, bewierookt als de grondlegger van de mind map.
Mijn ervaring is echter dat je gedachten veel sneller kan vastleggen gewoon met potlood en papier. Het registreren moet de snelheid van je gedachten kunnen bijhouden. Software is prachtig voor een eindversie, maar verliest door z’n traagheid teveel informatie in de eerste ronde.
Een tussenvorm is de app Noteshelf waarmee je schetsen (mind maps) kan combineren met tekst. De zoekfunctie is het belangrijkste pluspunt ervan. Ga er maar eens aan staan, zoeken in een dik boek met aantekeningen.
Ordenen
Je gedachte ordenen geschiedt al in de eerste fase van het schrijfproces.
Die fase, die volgt op de vorming van ideeën, kan ‘free writing’ zijn. Associatief en doorschrijven, op z’n ouderwets gezegd “zonder de pen van het papier te halen”, zonder punten en komma’s te zetten, zonder nieuwe regels. Van de ene gedachte in de andere vallen. Een kwartier lang bijvoorbeeld.
Daarna schoon je de tekst, licht je de parels eruit, scheid je het kaf van het koren en orden je de gedachten en breng je samenhang aan.
Schrijven is je gedachten ordenen en redigeren is het verder ordenen.
Een- en tweedimensionaal
Een mind map ordent gedachten visueel en tweedimensionaal. Er is software om dat te doen.
Tweedimensionaal is ook het programma Scapple , waarmee je gedachten als puzzelstukjes op een veld kan zetten, compleet met hun onderlinge relaties. Scapple kan je omschrijven als het voorportaal van het schrijfprogramma Scrivener , waar veel lovende recensies over verschenen zijn, maar waar ik nog onvoldoende ervaring mee heb om er iets zinnigs over te zeggen.
Ook ‘out line’ software, bijvoorbeeld OmniOutliner , ordent gedachten, maar dan eendimensionaal. Word en ander schrijfprogramma’s zijn daar overigens eveneens toe in staat.
De dimensie tijd
Het uittekenen van projecten, opgebouwd uit volgordelijke stappen, vaak in parallelle stromen, is een vorm van ordening van gedachten.
Je kan hierbij met potlood en (een groot vel) papier een heel eind komen, goed voor het grote overzicht, maar het is ontoereikend als het gaat om het toewijzen van taken en het berekenen van tijden en het kritisch pad. Er is veel planning software.
Toch gaat het in eerste instantie vaak om het grote overzicht, waarop later een uitwerking naar de details volgt. Eenvoud is belangrijk.
Een „top down” proces.
Het grote overzicht
Als mooi voorbeeld van ‘thought management’ wil ik, voor diegenen die tegelijkertijd veel verschillende ballen in de lucht hebben, nog het programma The Big Pict Picture aanbevelen. ‘The Online Organizer’, zoals de makers het zelf noemen.
Dit programma (niet op iPad, tenzij je Adobe Flashplayer erop geïnstalleerd hebt) zet al je projecten letterlijk als ballen op het scherm, in hun onderlinge relatie, met hun relatieve importantie, en (in een onderliggende laag) aanvullende informatie.
Een fraaie macro-ordening. Online, dus mobiel te gebruiken.
Doe-lijst
Een laatste voorbeeld van ‘thought management’ dat ik met veel plezier gebruik is Wunderlist , een fraaie doe-lijst, die dit jaar zoals onlangs werd aangekondigd, weer een uitgebreide ‘update’ zal ondergaan. Het programma werkt in de ’cloud’, is dus ook op al je apparaten te raadplegen. Hun slogan: ‘Your Life in Sync’.
De ordening van gedachten is onmisbaar bij de verduurzaming van resultaten van je creatieve fase.
Ik heb een aantal hulpmiddelen genoemd die ik kan aanraden omdat ik er goede ervaringen mee heb. Overigens wel op de Mac en de iPad.
Probeer ze zelf maar eens. De meeste zijn niet duur, vooral de iPad apps.
Dus, baat het niet dan schaadt het niet.
Edwin Kisman
Visualisator, trainer, evaluator van tijdschriften
Zie ook zijn profiel op LinkedIn