Boeken kopen is leuk. Dikke boeken kopen ook. Alleen het lezen! Dat wil nog wel eens tegenvallen. Het verhaal van een goede, dikke roman houdt je vast, trekt je voort, van begin tot eind. Maar non-fictie? Dat kost soms moeite. Wat is mijn ideale boek?
Dikke boeken
Oké, ze staan goed in je boekenkast. Ogen imposant. Ik noem er een paar: In Europa (Mak), Gödel, Escher, Bach (Hofstadter), Steve Jobs, biografie (Isaacson), Capital in the Twenty-First Century (Piketty), Revolusi (Van Reybrouck), Westerling’s Oorlog (de Moor) en Soekarno (Giebels). Tussen de 1200 en 600 pagina’s. Zoals gezegd, ze tonen!
Lezen in stroop
Maar het lezen? Al vanaf het begin, loop je tegen een helling op die steeds steiler wordt. Papiertje ertussen, waar je gebleven bent. Je mag trouwens ook, na het lezen van de inhoudsopgave, naar het hoofdstuk springen dat je interesseert, maar dan verlies je soms het verband uit het oog.
Hoe sneller?
‘n Andere aanpak proberen, ‘speed reading’. Of ‘photo reading’ ooit eens geleerd van de onlangs overleden Inga Teekens. Flaptekst lezen, inhoudsopgave doornemen, voorwoord en dan snel bladeren door het hele boek, per spread van twee pagina’s. Af en toe wat oppikkend, een indruk krijgen van de inhoud, het onderwerp, de “boodschap”.
Niet meer vergeten
Klaar voor een nieuwe ronde, wat rustiger, maar toch met grote stappen. Gebieden selecteren die me interesseren. In de derde ronde er induiken. En, als ik de tijd ervoor kan nemen, een mindmap ervan maken. Dan vergeet ik dit boek in ieder geval nooit meer.
Nog sneller
Ik geloof best dat het sneller kan dan waartoe ik in staat ben, maar ik heb nooit begrepen hoe John Kennedy in één oogopslag twee naastliggende pagina’s kon lezen en de inhoud ervan in zich kon opnemen. Begrijp ook niet hoe Warren Buffet dat doet, per dag 500 pagina’s lezen.
De oorzaak: informatiedruk
’t Voorgaande heeft te maken met het fenomeen “Information Anxiety”, dat Saul Wurman noemt in zijn gelijknamige boek. Hij beschreef de informatie ‘tsunamie’ die ons aan het verzwelgen was en die daarna nog exponentieel in kracht toegenomen is. Hij illustreert dat in zijn boek met de opmerking (1989) “A weekday edition of The New York Times contains more information than the average person was likely to come across in a lifetime in seventeenth-century England”.
Hoe dan?
Hij biedt diverse handreikingen aan de lezers van zijn boek om zo goed mogelijk kennis te nemen van de inhoud. Het boek bevat een inhoudsopgave van 21 pagina’s. Hierin is elk (sub)hoofdstuk voorzien van een samenvattende toelichting. Je kan overal in het boek beginnen, verder lezen of terug lezen. Optimale toegankelijkheid.
Mijn ideale nonfictie boek.
Nu kan niet ieder boek ingericht worden zoals dat van Wurman, maar er is een tussenoplossing. Het belangrijkste onderdeel van mijn ideale nonfictie boek zou een samenvatting moeten zijn van zo’n 5 % van de totale omvang. Vergelijk het met een ‘executive summary’ van een rapport dat in twee pagina’s de essentie van het rapport samenvat. Wil je de onderbouwing lezen dan vindt je die in het rapport.
Verkorte versie
Die samenvatting zou ook apart verkrijgbaar moeten zijn. Daar zijn al voorbeelden van, zoals ‘De kleine Piketty’ en ‘De Kleine Marx’. In plaats te beginnen met de ‘complete and unabridged version’, neem je een aanloop via de samengevatte versie. Bijvoorbeeld 60 pagina’s “In Europa” van Geert Mak (1223 pagina’s).
Abstract diensten
Daarnaast heb je uitgevers die zich op nog kortere versies van originele boeken hebben geworpen zoals Blinkist en GetAbstract. Het is een snelle manier om op de hoogte te raken van het gedachtengoed van een auteur. Smaakmakers die je kunnen verleiden tot het aanschaffen en diepgaand lezen van het (dikke) boek. Moderne hulpmiddelen die je ook kunnen helpen bij het exploreren van een onderwerp zijn natuurlijk podcasts en YouTube.
Scroll book
Een nieuw initiatief, dat er met name op gericht is jongeren tot lezen te brengen, is Scrollbook. Paul Stam schreef er over in de Volkskrant van 25 maart: “ Ons leesgedrag verandert in een razend tempo: alles moet tegenwoordig kort en bondig zijn. Scannen en wegswipen. Onderzoek toont aan dat elke generatie minder boeken leest dan de voorgaande. Tieners zijn tussen 2013 en 2018 bijna 40 procent minder gaan lezen”. En de bedenker Joop Akerboom lichtte toe: “Met interactie en animaties wordt een klein commitment gecreëerd, van vijf à tien minuten, in een filmische stijl. Daarna ben je meer geneigd om een ‘groter commitment’ aan te gaan en verder te lezen“.
Een goed initiatief voor de ontlezende generatie.
Zo erg is het met mij ook weer niet.
Edwin Kisman
Links naar gerelateerde columns
Boeken lezen! Om wijzer en succesvoller te worden. Maar hoe als je weinig tijd hebt?
22 aug 2017
Piketty en Marx voor dummies (update)
4 okt 2017
Boeken fileren kan ook nog
28 okt 2016
Genoeg van het nieuws
17 mrt 2017
Minimum Information Units zijn genoeg. Artikelen kunnen korter.
10 oktober 2019
“Ken je eigen competentiecirkel en blijf daarbinnen”, aldus Rolf Dobelli die Warren Buffett citeert, in zijn nieuwe boek “De Kunst van goed leven“. Binnen die cirkel liggen de vaardigheden die je helemaal beheerst. Wat er buiten ligt begrijp en beheers je slecht. Waar het om gaat is dat je erachter komt wat er binnen je competentiecirkel ligt en wat niet. Dat vereist zelfinzicht, een eerlijke sterkte/zwakte analyse. “Het is heel belangrijk dat je weet waar de randen van de cirkel liggen”, om het citaat voort te zetten.
Boeken zijn de sleutel naar wijsheid en succes.