In een artikel in de NRC van 20 februari “Weg met die rotzooi onder online artikelen” beschrijft Peter Zantingh hoe in content media, de tegenpool van sociale media, de een na de ander de reacties van lezers op artikelen onmogelijk maakt. Het reageren laten ze graag over aan de sociale media. Daar is ruimte voor emotie, de content media willen ratio. Zinvolle bijdragen op hun artikelen.
Drie weken later kwam Laurens Verhage in Sir Edmund (Volkskrant 11 maart) met een soortgelijk verhaal “Eigenwijsheid van de massa”.
Einde oefening
Er zijn een groot aantal kranten, tijdschriften, nieuwssites, persbureaus, radio en tv stations die lezersreacties al hebben uitgesloten. De Volkskrant stopte in 2011 met zijn lezersblog. Verder verdween de afgelopen drie jaar de mogelijkheid om te reageren op websites van kranten (The Telegraph, Süddeutsche Zeitung, The Chicago Sun-Times, Toronto Star, NRC), van tijdschriften (Popular Science, The Week), van persbureaus (Bloomberg, Reuters), van radio- en tv-netwerken (CNN, NPR) en van nieuwssites (Vice, The Daily Beast)
Gehoord worden, een illusie
Zantingh: “Internet begon ooit als de belofte van een nieuwe verstandhouding tussen media en publiek. Iedereen zou kunnen bijdragen en iedereen zou gehoord worden, was het idee. Dat is grotendeels een desillusie gebleken.”
Vanuit een donkere grot
Wat is de oorzaak van deze trend? De invasie van de “trollen” vanuit de sociale media. Trollen zijn personen die anoniem schelden vanuit donkere grotten. Zij proberen op agressieve toon door provocatie mensen op de kast te jagen.
Je kan natuurlijk proberen door intensief te modereren de provocatie uit te filteren, maar dat kost veel tijd, veel mensen en veel geld. En die marge zit er bij de meeste media niet in.
De nieuwssite Vice merkt op „Te vaak ontsporen discussies in een racistische, een misogyne maalstroom waarbij de meest beledigende en domste meningen bovenaan komen en de redelijke antwoorden verdrinken in al het geweld”
Gevaar voor de wetenschap
Popular Science, in 2013 een van de eerste grote titels die reacties uitschakelde, ging nog iets verder: het beschouwde de reacties als een gevaar voor hun werk.
„Reageerders beïnvloeden de publieke opinie, de publieke opinie beïnvloedt het publieke beleid, het publieke beleid beïnvloedt hoe en welk onderzoek gefinancierd wordt – dan begin je te begrijpen waarom we ons gedwongen voelden de ‘uit’-knop te zoeken.”
Streng zijn
De conclusie lijkt te zijn: als je lezers online wil laten reageren, wees dan héél streng en toegewijd, of doe het helemaal niet. Maar lang niet ieder medium heeft het geld, de mankracht en de ambitie om strak te modereren.
Het modereren robotiseren
Laurens Verhage komt met enkele aanvullende opmerkingen. Zoals het feit dat ’t bij de Correspondent en bij Wikipedia wel goed gaat. Hoe kan dat? Deze beperken de reactiemogelijkheid tot leden (Correspondent) of tot de hechte gemeenschap van “wikipedianen “ die de vinger aan de pols houdt en ongewenste inbraken meteen weer terugdraait.
Ook wordt er al geëxperimenteerd met algoritmen die zelfstandig zuiveringsacties uitvoeren zoals de New York Times met haar programma “Perspective” en Jigsaw, een lid van de Alphabet Inc. familie, waaronder ook Google valt, die scheldpartijen gerobotiseerd verwijdert.
Deze ontwikkelingen gaan sneller dan je verwacht.
Zoals ook de robotisering van de journalistiek sneller gaat dan we voor mogelijk houden.
Edwin Kisman
Ik heb in de afgelopen 15 jaar heel wat webfora en lezersreacties gevolgd in de wereld van media en politiek. Mijn ervaring is over het algemeen positief. Ja, er zitten soms rare reacties tussen, maar lezers hebben zelf ook een ingebouwd ‘filter’ waarmee ze die kunnen negeren. Verreweg de meeste reacties zijn informatief en constructief, en dikwijls ook amusant. Voor mij vertegenwoordigden die reacties een aanzienlijk deel van de waarde van media.
De huidige trend om lezersreacties in de ban te doen, betreur ik. Het doet afbreuk aan de opinievorming en informatiedeling die een belangrijk deel uitmaakt van het effect van een publicatie, met name van opinieartikelen. Dat schrijver X in krant Y een stuk over Z schrijft, is mooi, maar er is altijd meer over Z te zeggen en van Z te vinden dan wat X beweert. Het is jammer als een krant zich beperkt tot eenrichtingsverkeer tussen X en diens lezers; en zo de publieke gedachtewisseling over X in de kiem smoort. Althans voor lezers als ik, die daar een meerwaarde van ervaren.
Kortom, het argument dat lezersreacties zwaar gebukt gaan onder scheldpartijen en ruziezoekerij, lijkt me zwaar overdreven. Ik vermoed dat het een vergoelijking is van een bezuinigingsmotief. En dat media te weinig beseffen welke waarde een deel van hun publiek ervaart met de mogelijkheid tot reageren en kennisnemen van andermans reacties.
Ik heb in de afgelopen 15 jaar heel wat webfora en lezersreacties gevolgd in de wereld van media en politiek. Mijn ervaring is over het algemeen positief. Ja, er zitten soms rare reacties tussen, maar lezers hebben zelf ook een ingebouwd ‘filter’ waarmee ze die kunnen negeren. Verreweg de meeste reacties zijn informatief en constructief, en dikwijls ook amusant. Voor mij vertegenwoordigden die reacties een aanzienlijk deel van de waarde van media.
De huidige trend om lezersreacties in de ban te doen, betreur ik. Het doet afbreuk aan de opinievorming en informatiedeling die een belangrijk deel uitmaakt van het effect van een publicatie, met name van opinieartikelen. Dat schrijver X in krant Y een stuk over Z schrijft, is mooi, maar er is altijd meer over Z te zeggen en van Z te vinden dan wat X beweert. Het is jammer als een krant zich beperkt tot eenrichtingsverkeer tussen X en diens lezers; en zo de publieke gedachtewisseling over X in de kiem smoort. Althans voor lezers als ik, die daar een meerwaarde van ervaren.
Kortom, het argument dat lezersreacties zwaar gebukt gaan onder scheldpartijen en ruziezoekerij, lijkt me zwaar overdreven. Ik vermoed dat het een vergoelijking is van een bezuinigingsmotief. En dat media te weinig beseffen welke waarde een deel van hun publiek ervaart met de mogelijkheid tot reageren en kennisnemen van andermans reacties.
P.S. ook de populaire website Imdb.com (eigendom van Amazon) deed begin 2017 de lezersfora in de ban, met hetzelfde motief: de ‘vervuiling’ en ‘vertrolling’ zou de bezoekerservaring in de weg staan. Daar heb ik in 20 jaar deelname weinig van gemerkt. Ook hier ging het in wezen om een bezuiniging; ten gunste waarvan een gigantische, rijke informatiebron, door forumbezoekers opgebouwd, werd opgeofferd. Dat kwam Amazon op veel boosheid en hoon van hun bezoekers te staan. Sindsdien is het bezoekersaantal fors gedaald. Zou Imdb voor zijn bestaan van die bezoekersaantallen afhankelijk zijn, dan was men nu mogelijk failliet.
Bedankt voor je nuancering.
Er zijn natuurlijk grote verschillen in reacties, afhankelijk van de aard van het medium.
Wikipedia zal ongetwijfeld weinig last hebben van scheldpartijen. Deze site wordt gedragen door serieuze reacties en aanvullingen van externe lezers/medewerkers. Een forum van het biotech bedrijf Galapagos drijft op bijdragen van een groep deskundige lezers. Bij de reacties zit soms zelfs een primeur. Ook de Correspondent heeft een goede modus gevonden.
Media echter die emoties kaatsen, krijgen de bal terug.
Als dat te ver gaat en je stelt ze niet op prijs, dan moet je ze modereren. En dat kost tijd en geld, dat waarschijnlijk niet terugverdiend wordt. Bezuiniging zouden in deze gevallen inderdaad het zwaarst wegende argument voor de ban kunnen zijn.