“De helft van alle managers klaagt dat zij een teveel aan informatie te verwerken krijgen. Dit gevoegd bij het toch al stress-gevoelige bestaan van managers kan leiden tot een slechte gezondheid. Dit blijkt uit het internationaal onderzoek ‘Dying for Information?’ dat gisteren is gepubliceerd.”
Gisteren gepubliceerd?
Nee, het citaat komt uit de NRC van 15 oktober 1996.
Hoe is de situatie nu—bijna twintig jaar later—na de exponentiële ontwikkeling van de informatie- en communicatietechnologie (ICT!), en de daarmee in de pas lopende internetsocialisering van de maatschappij?
De infostress lijkt te zijn verschoven naar groepen waartoe bijvoorbeeld Mirron van 15 behoort, die ’s ochtends 900 ongelezen appjes had. In NRC Next beschrijft Juliette Vasterman hoe Mirron zichzelf daarna op dieet zette en het aantal WhatsApp groepen terugbracht van 30 naar 6.
De sociale ‘Fear of Missing Out’ (FOMO) is, vooral voor jongeren, dè drijfveer om continu hun mobieltjes te raadplegen. Verslaving. Delen en aanbieden wordt geruild tegen deelnemen en erbij horen.
Ik zeg wel jongeren, maar onlangs bleek in de VS, in een vergelijking tussen 2011 en 2014, dat het Facebookgebruik in de 55+ leeftijdsgroep met 80 procent was gestegen en bij de jongeren tussen 13 en 17 jaar juist met 25 procent was gedaald. Facebook is niet ‘cool’ meer; iets voor de oudjes. Over snelle veranderingen in het medialandschap gesproken!
Bij de managers en andere professionals ligt het intussen anders. Zij kunnen tegenwoordig gebruik maken van slimme informatiefilters, snelle zoekmachines en dito analysesoftware. ‘Big data crawlers’.
Zoals [ Elasticsearch ] dat zich daar helemaal op richt: datamining en analyse, in milliseconden het antwoord. Of bijvoorbeeld, de slimme software van [ Kluwer ] die het leven voor juristen en HR managers aangenamer heeft gemaakt, die van [ Reed Elsevier ] of die van [ Sdu ]. Een enorme produktiviteitsverbetering voor hun klanten die ongetwijfeld tot een substantiële vergroting van de winstmarges heeft geleid.
Op internet is voor iedereen een indrukwekkende hoeveelheid informatie in enkele muisklikken binnen bereik. Dagen verschil tussen het zoeken van toen en het vinden van nu.
Wat dat betreft is de wereld die Richard Saul Wurman schetst in zijn boek “Information Anxiety” (1989) nu ingrijpend veranderd. Het was een wereld beheerst door telefoon, fax—toen een nieuwigheid—en Express mail.
De informatiedruk (‘anxiety’) die toen gevoeld werd was zowel het gevolg van de enorme toename als van de ontoegankelijkheid en vaak de onbegrijpelijkheid van de informatie. Hij had daar in die dagen geen technologisch antwoord op.
Hij komt dan ook niet verder dan een serie praktische raadgevingen om die ‘anxiety’ te verminderen, zoals: “laat de stapel tijdschriften en rapporten die op de grond naast je bureau je verwijtend aanstaart, tot een bepaalde hoogte groeien (ongeveer 60 cm), blader die dan door en scheur de belangrijke pagina’s er uit. Die moet je nog wel lezen, maar je schuldgevoel (‘anxiety’) is wel gedecimeerd”.
Sommigen hebben genoeg van die informatielawine.
Zoals Bram van Montfoort die in zijn boekverslag, “Een jaar Offline”, een experiment beschrijft waarin hij de klok 50 jaar terugzet. Wat Bram ervoer als ‘het grote afzien’ van digitale gemakken, was voor de ‘baby boomers’ tijdens hun volwassenwording een niet-beter-weten en een luxe leven vergeleken bij die van hun ouders in de naoorlogse jaren. Hoe betrekkelijk is alles.
Rolf Dobelli beschrijft in zijn boek “The Art of Clearly Thinking”, hoe hij, net als van Montfoort, een paar jaar geleden een besluit nam om te stoppen met het lezen van, luisteren en kijken naar nieuws.
Hij besluit zijn betoog met :”Kick the habit – completely. Instead, read long background articles and books. Yes, nothing beats books for understanding the world”.
Goed nieuws voor de boeken, de ‘longreads’ en de tijdschriften. Slecht nieuws voor de kranten en andere nieuwsmedia? Welnee. Er zijn niet zoveel Dobellis op deze wereld. Maar ‘NOS op zwart is onacceptabel’ zoals de Volkskrant na het incident bij het NOS-journaal kopte is ook weer een brug te ver.
En toch blijven de oplages van kranten en tijdschriften en de omzet van boeken dalen. Onder andere omdat er nu eenmaal niet méér dan 24 uren in een dag zitten.
Het gebruik van social media gaat ten koste van andere media.
Wat moet je daar nou tegen doen als je geen ‘dino’ of ‘giga’ bent, maar een kleine uitgeverij die problemen heeft met het veranderde medialandschap? Je kent het terrein nog niet goed, en mist de expertise en de slagkracht van de ‘combat units’ die ik in mijn vorige blog liet opdraven.
Misschien biedt het model dat Johan Versendaal, bijzonder hoogleraar aan de [ Open Universiteit ], tijdens zijn inaugurele rede op 13 februari presenteert, de aanzet.
Maar probeer intussen eens de volgende stappen.
1. SWOT analyse
Voer een SWOT analyse van je bedrijf uit. Leer jezelf kennen, wees kritisch. Neem de tijd en betrek je hele team erbij. Schakel een externe deskundige in om dit proces te begeleiden. Eén muisklik en je hebt er een.
Wat zijn de sterke kanten van je organisatie, wat de zwakke kanten? Wat zijn je kansen en wat de bedreigingen uit je omgeving? Breng die in kaart. Doe een paar stappen terug en knijp je ogen half dicht. Zie de grote lijnen. Combineer en deduceer.
Welke Keuzes maak je?
Ga je je sterke kanten uitbuiten of je zwakke repareren of juist benutten? Wat kan je doen met de kansen? Heb je bij het inventariseren wel ‘out of the box’ gedacht? Zie je ‘niches’? Een kleurboek voor volwassenen?
Wat zijn je bedreigingen? De nieuwe FOMO-consument? Wat kan je met zijn ‘sharen’ doen? Of is ‘t de nieuwe technologie waar je geen aansluiting bij kan vinden.
Doe als een judoka, geef mee met je tegenstander en benut zijn kracht.
2. Netwerkorganisatie
Zoek eventueel collega’s in een vergelijkbare situatie en bouw een flexibele netwerkorganisatie, bij voorkeur met complementaire competenties. Zo zou je tegelijkertijd capaciteitsproblemen kunnen oplossen.
3. Brainstorm
Brainstorm vervolgens met groepen uit dat netwerk over specifieke problemen, om tot individuele of gezamenlijke oplossingen te komen.
Edwin Kisman
Is visualisator, trainer en evaluator van tijdschriften
Zie zijn profiel op [ LinkedIn ]
