Falen, de weg naar succes

Mijn project is mislukt. Ik heb mijn doel niet bereikt.
Ik ben mislukt. I’m a loser. Ik stop er mee.
Is dat wel zo? Ben je een loser en moet je wel stoppen?

Stigma
In onze Nederlandse prestatiemaatschappij heeft falen vaak een negatieve connotatie. Hangt dat samen met de zuinige, Calvinistische cultuur? Is ’t terecht?
In de VS, een land van pioniers, geldt een faillisement als aanbeveling. Het geeft aan dat je wat ondernomen hebt. Zonder beoogd resultaat. Jammer dan. Volgende keer beter.

Geslaagde mislukkingen
Er zijn veel voorbeelden van mislukkingen. En van desondanks hernieuwde pogingen. Waaruit iets moois kwam.
De Newton van Apple was een fiasco. Daaruit kwamen echter de iPad en iPhone voort .
De evolutie, is één lange faalketen. Een keten van niet geslaagde mutaties. En dan ineens, eureka, een overlever. ‘Survival of the fittest. Survival of the smartest, adapted to environment.’

Faalangst verlamt
Nog vóór de daad kan faalangst bestaan. De angst om te mislukken. Een parafrase: “De mens lijdt ‘t meest onder het falen dat ie vreest”.
Faalangst kan handelen belemmeren en frustreert creativiteit.
Einstein zegt hierover “A person who never made a mistake never tried anything new.”
Een mooie kijk op faalangst geeft Amanda Mcbroom in haar songtekst “The Rose”, gezongen door Bette Midler.

“It’s the heart afraid of breaking, that never learns to dance
It’s the dream afraid of waking, that never takes the chance
It’s the one who won’t be taken, who cannot seem to give
And the soul afraid of dying, that never learns to live”

Reframing failure
Is falen erg? Nee, ‘t is juist goed. Tenminste, àls je er iets mee doet. Laten we falen vanuit een andere oogpunt bekijken. ‘Reframing failure’.
Mislukken, falen is letterlijk een ‘Kritische Succes Factor’ voor vooruitgang, verbetering en innovatie.

De volgende citaten ondersteunen die stelling
Je faalt nooit tot het moment dat je het opgeeft – Einstein
De enige zekere manier om fouten te voorkomen, is door geen nieuwe ideeën te hebben – Einstein
Je zal nooit falen tot je stopt met proberen – Einstein
Success is the ability to go from one failure to another with no loss of enthusiasm – Churchill
I have not failed. I’ve just found 10.000 ways that won’t work – Edison

En ook de volgende citaten van Anonymus.
Failure is not the opposite of success. It is part of success.
We learn from failure. Not from success.
Our greatest glory is not in never failing, but in rising every time we fail.
Don’t bury your failures. Let them inspire you.

Black-box-denken
Belangrijk bij mislukkingen is dat je er zoveel van leert dat je een volgende keer niet dezelfde fout maakt. Zo bouw je ervaring op en word je steeds beter.
Je moet daarvoor je fouten bijhouden en je kennis onderhouden.
Rolf Dobelli, in zijn boek ‘De Kunst van Goed Leven’ noemt dat ‘black-box-denken’.
Hij heeft het van Matthew Syed die het boek ‘Black Box Thinking’ heeft geschreven.

Het idee is ontwikkeld naar analogie van de zwarte doos in de luchtvaart. De luchtvaartindustrie neemt fouten zeer serieus. “Elke crash maakt elke toekomstige vlucht veiliger”. De ‘black box’ maakt analyse van de oorzaak van een ongeluk (mislukking) mogelijk.

Black-box
Dobelli raad het volgende aan:
Als je een belangrijke beslissing neemt, schrijf dan op wat je aannames waren, je gedachtengangen en je conclusies. Als er iets mis gaat, ga dan na welke gedachtengang tot de fout heeft geleid. Als je de oorzaak begrijpt wordt je toekomstig handelen beter. Je kan dezelfde fouten vermijden. Zo leer je.
Het black-box-denken zou volgens Dobelli ook binnen alle bedrijven tot het standaard repertoire moeten behoren.

Spotify: sneller falen dan de concurrent
Opvallend is ook hoe het innovatieve en succesvolle Zweedse bedrijf Spotify omgaat met mislukkingen: ze beschouwen het als de bron van hun succes. Daar wordt het black-box-denken in optima forma in praktijk gebracht. Joost Minnaar en Pim de Morree schreven hierovver in het fD van 21 oct 2016.
Spotify werkt met zelfsturende teams van zo’n 12 medewerkers, ‘squads’, die geaggregeerd zijn tot ‘tribes’ van zo’n 150 medewerkers. ‘t Doet een beetje denken aan de werkwijze van Ricardo Semmler, die zelfsturing.

Experimenteren, er voor zorgen dat mensen fouten durven te maken, die fouten breed uitmeten en ervan leren. De Spotify slogan “We proberen sneller te falen dan anderen”. Die openheid vereist een veilige omgeving, een faal-leer cultuur en een ‘no-blame-culture’.

Zo’n veilige omgeving was er niet tijdens de culturele revolutie in China (1966) toen allerlei grootgrondbezitters, speculanten en foute partijbonzen door Rode Gardisten gedwongen werden hun falen publiekelijk te belijden. Li Zhensheng fotografeerde die ‘fail-events’ ( zie foto) en hield zijn archief bijna 40 jaar verborgen. Een selectie ervan werd eind 2004 tentoongesteld in het Fotomuseum in Rotterdam.

Op interne blogs van Spotify verschijnen verhalen van medewerkers over fouten, in faal-sessies wordt gediscussieerd over fouten en op ‘fail-walls’ worden fouten gepresenteerd. Al met al heeft deze aanpak Spotify wereldwijd de faam van vernieuwer bezorgd.

Mislukkingen als verdienmodel
Dichter bij huis is het “Instituut voor Briljante Mislukkingen”, IBVM, ondergebracht in een stichting, dat zich richt op leerervaringen op basis van mislukkingen. Men probeert deze leerervaringen toegankelijk te maken.“De stichting heeft tot doel om een klimaat voor ondernemerschap te bevorderen door het leren omgaan met risico’s en het waarderen en leren van mislukkingen. Het instituut, sinds 2010 actief, heeft inmiddels ruime ervaring opgedaan met het creëren van meer ‘foutentolerantie’ en een gezonder innovatieklimaat in complexe omgevingen. ”

Op de website van het IBVM worden ondermeer hun instrumenten beschreven waaronder 16 “Archetypen”, specifieke leertrajecten die universeler toepasbaar zijn. Om er een paar te noemen: de Zwarte Zwaan, de Boerendochter, de Duiker van Acapulco, de Bananenschil.

Succesvolle coronabestrijding
Het mag duidelijk zijn dat een mislukking je niet tot een loser maakt. Dat een mislukking  kansen biedt. Dat je er op uit moet zijn om nog eens en nog eens, maar dan anders, te falen.
Einstein stelt “Failure is success in progress “. Is dit de route van het Kabinet naar een succesvolle coronabestrijding?

Edwin Kisman

Boeken over falen.
Elizabeth Day ‘Durf te falen’. Podcast gesprekken met mensen die over hun falen vertellen.
Kira van den Ende ‘Durf te falen’een aantal voorbeelden.
Arjan van Dam ‘De kunst van het falen’. Verslag van onderzoekingen.
Erik Kessels ‘Failed it!’How to turn mistakes into ideas and other advice for successfully screwing up.
Paul Louis Iske, Instituut voor briljante mislukkingen.