Hoe start je een autobiografie en hoe werk je ‘m af? In twee vorige columns “Een autobiografie? Begin er tijdig aan” (23 sep 2021) en “Autobiografie, een nuttig hulpmiddel” (11 mei 2022) heb ik al de motieven benadrukt om een biografie te schrijven en ook het belang van het tijdig eraan beginnen. Tijdig beginnen vanwege het risico van de opdrogende “bronnen”. Dat zijn zowel je eigen herinneringen als die van anderen, met name je naasten.
Autobiografiën in soorten
Er zijn verschillende soorten: de levensbeschrijving (nadruk op gebeurtenissen, feitelijke beschrijving), de introspectie (zelfanalyse, persoonlijkheid, beslissingen, alternatieven) en de helende (traumatische gebeurtenisen gekoppeld aan de emoties tijdens die gebeurtenis). En het belang van een autobiografie? Het kan bijdragen aan je zelfkennis, het internaliseren van je levenservaring en het is een uniek document voor je nageslacht.
Aan de slag
Ik heb al geschreven over de aanpak. Bijvoorbeeld de inventarisate van invalshoeken met behulp van een mindmap. In deze column enkele aanvullingen op het schrijven. In het bijzonder de start. Misschien heb je al aantekeningen of beschrijvingen liggen van gebeurtenissen uit je leven die je kan gebruiken als “bouwstenen” voor je autobiografie. Stel dan een tijdlijn van je leven op en verbind die bouwstenen met het juiste tijdstip of de juiste periode. Je krijgt dan meteen een beeld van ontbrekende gedeelten, waar je aan kan werken. Neem daarvoor de tijd. Wat herinner je je? Heb je documenten daarover? K
an je iemand nog vragen om aanvullingen (een orale bron)?
Begin met jezelf vragen te stellen
Een effectieve manier om te beginnen is het opschrijven van vragen aan jezelf. Voorbeelden: Waar heb ik gewerkt? Wanneer? Waar nog meer? Waarom ben daar gaan werken? Waar heb ik gewoond, wanneer? Waarom ben ik daar gaan wonen? Hoe was het huis, hoe de omgeving?
Zet de vragen onder elkaar. Schrijf dagelijks een minuut of tien.
Auto-interview
Het is alsof je jezelf interviewt. Je zal zien dat bij sommige vragen meteen antwoorden opkomen. Noteer die kort, met steekwoorden, om ze later uit te werken. Je zal ook merken dat het stellen van vragen soms herinneringen oproepen aan gebeurtenissen en emoties die je dacht vergeten te zijn.
Clusters
Ga door met het bouwen van je vragenlijst tot je een flink aantal hebt. Bekijk de lijst en ga die vervolgens ordenen. Je zal patronen zien die je kan gebruiken bij de ordening. Ze vormen ‘clusters’ zoals: periodes, levensfasen (vroege jeugd, puberteit, stabilisering), introspectie (karaktervorming, beslissingen op het levenspad, relaties), werkzaamheid (opleiding, werk, carriere). Kies de clusters uit die je gaat uitwerken. Ze kunnen naderhand hoofdstukken vormen in je autobiografie.
Doorschrijven
Schrijf in “the freewriting way”, dat wil zeggen in eerste instantie ongeremd. Doorschrijven, haal bij wijze van spreken je pen niet van het papier. Houd je niet bezig met juiste spelling, juiste interpunctie of de juiste woorden. De eerste versie is een ongestructureerde tekst, bevat soms zelfs wartaal. Geen probleem, schrijf door. Het fatsoeneren komt later. Veel beroemde romans zijn zo begonnen. Begin met je onderwerp en schrijf wat je als eerste invalt. Laat je gedachten stromen. Schrijf door zonder te stoppen, associatief. Stop pas na een kwartier, ook al ben je midden in een zin. Laat je stuk rusten en fatsoeneer het een paar uur later. Dat is je bouwsteen van de dag. Herhaal het proces de volgende dagen. Elke dag een uur.
Redigeren is schrappen
Redigeren is schaven en slijpen, voortdurend en keer op keer. Schrappen is het belangrijkste onderdeel van het redactieproces. Een prachtige zin, ‘your darling’? Steevast is de aanbeveling in deze fase van het redactioneel proces die mooie zin te schrappen, ‘kill your darlings‘. Dat geldt zowel voor professionele als voor gelegenheidsschrijvers. Een bekend voorbeeld is dat van Malcolm Lowry. De meeste manuscripten van Lowry zijn onvoltooid en onuitgegeven. Hij nam alle tijd voor het schrijven. Er wordt beweerd dat hij bij Lunar Caustic (Maanzuur) de gewoonte had om tien versies van een alinea te maken, die naast elkaar te leggen en er dan één uit te kiezen. Hij deed daar jaren over. Redigeren in optima forma.
De uiteindelijke vorm
Al bij het begin moet je een idee hebben over de vorm waarin je je autobiografie wil gieten omdat je daarmee ook het schrijfproces bepaalt. Welke stijl, moet ik ook beeld gaan zoeken etc? Enkele suggesties voor de uiteindelijke vorm: een (e-)boek, een pdf, een video, een podcast, een website. Het is tegenwoordig geen probleem een bedrijf(je) te vinden dat je manuscript in één van de genoemde vormen kan gieten.
Coaches en ghostwriters
Mocht je een uitgebreide handleiding voor het schrijven van een autobiografie zoeken, er zijn daarover veel boeken te vinden. En als je geen zin hebt om het zelf te schrijven, er zijn talloze bureautjes die dat voor je voor je willen doen, op basis van interviews en aanvullende informatie of die je willen begeleiden bij het schrijven. Genoeg coaches en ghostwriters te vinden, via Google.
Kies een strategie. Aan de slag!
Succes.
Edwin Kisman
Wat vond je van deze column?
Denk hier aljaren over. Maar ben te lui. Of te bang misschien. Je kijkt altijd van het lelijke weg. En o wee als dar via een autobiografisch proces niet meer lukt. Daar gaat je defense !
Goed artikel! Een goed idee om te doen, een autobiografie. Als je op een punt bent gekomen, waar je de tijd hebt, terug te denken. Het ook te willen en te durven. Heel goede tips , hoe het te doen om te beginnen. Wie weet, begin ik er ooit aan….
Doen Josephine. Dit las ik in een artikel van Lisa Dupuy in de NRC van 12 augustus jl over de Partition van India en Pakistan in 1947 …”Dat ziet ook de Pakistaanse historica Anam Zakaria: „Het besef groeit dat we niet veel tijd meer hebben om die eerste getuigen te spreken.” ..en ..”Malhorta: „Ik hoor veel mensen van mijn leeftijd, of van de generatie van mijn ouders, zeggen: ‘Had ik maar eerder die vragen gesteld.’”