Klare taal is een probleem. Na de aandacht die ik besteedde aan onbegrijpelijke teksten die Paul Romer probeerde te bestrijden (Bankspeak) en die Inez Weski gebruikte (Courtspeak), nu hypotheekdocumenten in de schijnwerpers.
Is bij ondoorgrondelijk taalgebruik sprake van onmacht, ondeskundigheid, slordigheid of opzet?
Hypotheekpapieren
Uit Trouw van 8 mei 2018, citeer ik het volgende bericht (Bron ANP).
“De hypotheekakte trekt zich helemaal niets aan van allerlei taalmoderniseringen. Veel hypotheekpapieren bestaan nog altijd uit een ondoorgrondelijke woordenbrij, zo concluderen taalwetenschappers van de Universiteit Utrecht. De teksten staan bol van jargon en juridische termen, bevatten te veel informatie per zin, onnodige hulpwerkwoorden en passieve vormen. De hypotheekakte is daarmee een van de onbegrijpelijkste documenten op Nederlands taalgebied.”
Veel te lang
“Behalve dat er vaak moeilijke woorden in staan, zijn zinnen veelal te lang, stellen de onderzoekers vast. Zelfs verkiezingsprogramma’s en onderzoeksartikelen worden volgens hen bondiger en in helderder taal opgeschreven. De taaldeskundigen onderzochten 42 hypotheekaktes van 21 geldverstrekkers.”
Redigeren, weinig effect
“De onderzoekers probeerden de teksten te versimpelen door moeilijke woorden te vervangen, tussenkopjes toe te voegen en zinnen in stukken te hakken. Toch had dit maar een beperkt effect om de teksten leesbaarder te maken. Slechts 69 procent van de respondenten begreep de nieuwe tekst, tegen 57 procent die de oude akte begreep. De taalwetenschappers willen daarom om tafel met Vereniging Eigen Huis, geldverstrekkers en toezichthouder AFM om iets te doen aan de onleesbare teksten.”
Zijn er nog méér voorbeelden van een ontbreken van klare taal te vinden? Laat het me weten, dan zet ik die ook op het podium.
Edwin Kisman
Links
Bankspeak: denk als een lezer
Courtspeak/denk als een rechter
Authentieke akte
