Alleen zijn kan inspireren. Het kan creativiteit stimuleren.
Alleen zijn betekent bijvoorbeeld, je terugtrekken op een stille plek.
Ver van de waan van de dag. Externe prikkels dimmen. Ruis buitensluiten.
Alleen zijn ( ‘solitude’) is niet synoniem met eenzaamheid (‘loneliness’).
Alleen zijn is als het ware een ‘aggregatietoestand’ waarin je als mens kan verkeren. Meestal tijdelijk. Eenzaamheid is een gevoelstoestand, je afgewezen voelen, je buitengesloten voelen, de steun van anderen missen.
Waarom afzonderen?
Waarom zou je alleen willen zijn? Je kan je twee motieven voorstellen.
Je wil tot zelfreflectie komen. Een tussentijdse APK, in de vorm van een SWOT analyse, met de nadruk op de Strengths and Weaknesses.
Of je wil je creativiteit stimuleren. Inspiratie krijgen. Creatief bezig zijn. Zoals met schrijven, schilderen, tekenen, uitvinden, problemen oplossen.
Sherrie Borg Carter, een psycholoog, geeft een aantal redenen in haar artikel “6 Reasons You Should Spend More Time Alone”
Stigma
Op alleen (willen) zijn rust een zeker stigma. Het wordt door sommigen die de motieven van de “alleenganger” niet kennen, gezien als asociaal, afwijkend gedrag. De “alleenganger” kan zich hierdoor schuldig gaat voelen.
Op die manier wordt ook aangekeken tegen introverten die het alleen zijn prefereren boven het gekakel van grote groepen die overschreeuwd worden door extraverten.
Creativiteit is te faciliteren.
Wat is het profijt van alleen zijn. Wat kan dat opleveren?
* Het vergemakkelijkt een staat van ontspanning
* Het maakt het hoofd leeg en klaar voor een nieuwe start
* Het bevordert de concentratie en daarmee de productiviteit
* Het bevordert beter nadenken en het beter problemen oplossen
* Het bevordert het brainstormen, het opwervelen van gedachten, misschien zelfs de integratie met het onbewuste geheugen. Beter dan in een groep.
Met andere woorden, het faciliteert creativiteit.
Bovendien vergroot het het zelfbewustzijn en het zelfvertrouwen. Dat, zou je kunnen zeggen, is bijvangst.
Belle Beth Cooper schrijft in Quartz (30 maart 2016) in haar artikel “What creative people understand about the importance of being alone” dat alleen zijn (solitude) een belangrijk en normaal deel van het menselijk bestaan is en zelfs essentieel voor goed creatief werk.
Ontspannen in afzondering
Ook ik heb meermalen de heilzame ervaring van afzondering meegemaakt. Om in een ontspannen toestand te raken en daarin te werken. Weg van de dagelijkse sleur. Ontspanning die je ook kan ervaren in het moment tussen slapen en waken en onder de warme douche. De oplossing van het probleem dat je vóór het inslapen voor ogen hebt gehad, openbaart zich bij het ontwaken. Het onderbewuste heeft tijdens de slaap zijn werk gedaan. Zie mijn blog “De Ideeënfabriek of het brainstorm moment” .
Soms werkt het niet
Jette Pellemans beschrijft in de NRC (23 februari 2017) dat afzondering niet altijd werkt. Pellemans haalt over dit onderwerp enkele schrijvers aan, Rinske Bouwman en Anna Woltz, en een paar psychologen. Schrijvers die uit hun dagelijkse omgeving naar een afgelegen plek vertrokken om alleen te zijn, ongestoord inspiratie op te doen en aan een boek te kunnen werken. Ze leken er eerder een schrijversblok van te krijgen. Ze voelden zich beperkt. Organisatiepsychologe Marieke Roskes zegt daarover “De druk dat het dáár moet gebeuren ondermijnt de creativiteit”. Onderliggend zijn ‘vermijdingsmotivatie’(vermijden dat je faalt) of ‘streefmotivatie’(streven naar succes). Zit je om ideeën verlegen dan kan je volgens haar beter actief bezig zijn.
Alleen zijn. Hoe en waar?
Hoe organiseer je een afzondering? Hoe maak je tijd vrij? Zie de blogs ” Boeken lezen als je weinig tijd hebt” en ” De Pomodoro Techniek kan je helpen“.
Waar kan je “alleen zijn”?
* Je kan het dichtbij zoeken. Een hutje op strand of heide. Ga in ieder geval ‘offline’. Zet Facebook, Twitter, Instagram op non actief.
* Of zoek een stilteruimte op kantoor.
* Ga naar een klooster, bijv. het Dominicaner Klooster in Huissen
* Of werk in een trein of vliegtuig. Je hebt niets te maken met de mensen om je heen.
* Maak een tafeltje in je auto en zet ‘m op een stille plek in het bos. Wat ik wel eens deed.
* Of ga naar het buitenland. Zoek de stilte in een andere cultuur. Een combinatie van afzondering en verandering.
Dat ga ik doen. Eind van het jaar ga ik naar Bali, met een 60 dagen visum. Aan het begin vergezeld door mijn dochter Sara, aan het eind door mijn vrouw Egbertine. Je hebt daar een ruime keus aan rustige eilandjes: Nusa Lembongan, Nusa Ceningan, Gili Air. Ook plekken aan zee: Tulamben, Pemuteran, of Belimbing naast een rijstveld.
Wat ga ik doen?
Wat ga ik met m’n “alleentijd” doen?
1. Schrijven en mediteren. Een autobiografie schrijven, de recap van mijn leven. Een retrospectieve SWOT. Hierbij combineer ik dus beide genoemde motieven. Ik ga schrijven op een iPad, met het programma iWrite. Ik start met ‘freewriting’. Associatief schrijven aan de hand van stukjes historische data. Vrij spelen en dromen vanuit de kernen.
Ik pas de Pomodoro Techniek toe om de vaart er in te houden. Eric suggereerde een wekelijks blog vanuit Bali. Ik was dat al van plan voor de site van Sate-man, waarvoor ik schrijf als “Tukang Sate“. Ik kan dat inderdaad ook doen voor Vakblad: de overpeinzingen van een tijdschriftenmaker (“Tukang Majalah“). We zullen zien.
2. Tekenen ook op iPad
Ik ga ook tekenen: cartoons en mensen. Ga diverse tekenapps uitproberen naast die waar ik al vertrouwd mee ben. Mijn favorieten 53Paper en Noteshelf.
3. Lezen eveneens op iPad
Ik neem 45 e-books mee geladen op mijn iPad, en tenminste 20 Blinkist samenvattingen.
4. Leren. Ik ga ook m’n Bahasa Indonesia ophalen. Ik zal zo veel mogelijk proberen Indonesisch te spreken en Engels niet te verstaan.
Internet, offline
Ik moet er wel rekening mee houden dat niet overal (goed en snel) internet is. Dat is rustig, ‘offline’ leven. Maar ik zal wel het eea moeten voorbereiden omdat de archieven in Dropbox of Evernote dan niet bereikbaar zijn. Ik moet de documenten die ik nodig zal hebben offline beschikbaar maken. Ik heb al veel flarden geschreven. Mijn blog “Ik was jong dan wil je wel wat” bevat al autobiografische elementen.
Travel light
Ik wil ditmaal zo min mogelijk meenemen. Licht reizen. Geen boeken en zo min mogelijk kleren. Alleen de iPad en een telefoon met een Indosat sim-kaart.
Ik ben bijna klaar voor de retraite.
Edwin Kisman
