Mijn ideale (non-fictie) boek

Boeken kopen is leuk. Dikke boeken kopen ook. Alleen het lezen! Dat wil nog wel eens tegenvallen. Het verhaal van een goede, dikke roman houdt je vast, trekt je voort, van begin tot eind. Maar non-fictie? Dat kost soms moeite. Wat is mijn ideale boek?

Dikke boeken
Oké, ze staan goed in je boekenkast. Ogen imposant. Ik noem er een paar: In Europa (Mak), Gödel, Escher, Bach (Hofstadter), Steve Jobs, biografie (Isaacson), Capital in the Twenty-First Century (Piketty), Revolusi (Van Reybrouck), Westerling’s Oorlog (de Moor) en Soekarno (Giebels). Tussen de 1200 en 600 pagina’s. Zoals gezegd, ze tonen!

Lezen in stroop
Maar het lezen? Al vanaf het begin, loop je  tegen een helling op die steeds steiler wordt. Papiertje ertussen, waar je gebleven bent. Je mag trouwens ook, na het lezen van de inhoudsopgave, naar het hoofdstuk springen dat je interesseert, maar dan verlies je soms het verband uit het oog.

Hoe sneller?
‘n Andere aanpak proberen, ‘speed reading’. Of ‘photo reading’ ooit eens geleerd van de onlangs overleden Inga Teekens. Flaptekst lezen, inhoudsopgave doornemen, voorwoord en dan snel bladeren door het hele boek, per spread van twee pagina’s. Af en toe wat oppikkend, een indruk krijgen van de inhoud, het onderwerp, de “boodschap”.

Niet meer vergeten
Klaar voor een nieuwe ronde, wat rustiger, maar toch met grote stappen. Gebieden selecteren die me interesseren. In de derde ronde er induiken. En, als ik de tijd ervoor kan nemen, een mindmap ervan maken. Dan vergeet ik dit boek in ieder geval nooit meer.

Nog sneller
Ik geloof best dat het sneller kan dan waartoe ik in staat ben, maar ik heb nooit begrepen hoe John Kennedy in één oogopslag twee naastliggende pagina’s kon lezen en de inhoud ervan in zich kon opnemen. Begrijp ook niet hoe Warren Buffet dat doet, per dag 500 pagina’s lezen.

De oorzaak: informatiedruk
’t Voorgaande heeft te maken met het fenomeen “Information Anxiety”, dat Saul Wurman noemt in zijn gelijknamige boek. Hij beschreef de informatie ‘tsunamie’ die ons aan het verzwelgen was en die daarna nog exponentieel in kracht toegenomen is. Hij illustreert dat in zijn boek met de opmerking (1989) “A weekday edition of The New York Times contains more information than the average person was likely to come across in a lifetime in seventeenth-century England”.

Hoe dan?
Hij biedt diverse handreikingen aan de lezers van zijn boek om zo goed mogelijk kennis te nemen van de inhoud. Het boek bevat een inhoudsopgave van 21 pagina’s. Hierin is elk (sub)hoofdstuk voorzien van een samenvattende toelichting. Je kan overal in het boek beginnen, verder lezen of terug lezen. Optimale toegankelijkheid.

Mijn ideale nonfictie boek.
Nu kan niet ieder boek ingericht worden zoals dat van Wurman, maar er is een tussenoplossing. Het belangrijkste onderdeel van mijn ideale nonfictie boek zou een samenvatting moeten zijn van zo’n 5 % van de totale omvang. Vergelijk het met een ‘executive summary’ van een rapport dat in twee pagina’s de essentie van het rapport samenvat. Wil je de onderbouwing lezen dan vindt je die in het rapport.

Verkorte versie
Die samenvatting zou ook apart verkrijgbaar moeten zijn. Daar zijn al voorbeelden van, zoals ‘De kleine Piketty’ en ‘De Kleine Marx’. In plaats te beginnen met de ‘complete and unabridged version’, neem je een aanloop via de samengevatte versie. Bijvoorbeeld 60 pagina’s “In Europa” van Geert Mak (1223 pagina’s).

Abstract diensten
Daarnaast heb je uitgevers die zich op nog kortere versies van originele boeken hebben geworpen zoals Blinkist en GetAbstract. Het is een snelle manier om op de hoogte te raken van het gedachtengoed van een auteur. Smaakmakers die je kunnen verleiden tot het aanschaffen en diepgaand lezen van het (dikke) boek. Moderne hulpmiddelen die je ook kunnen helpen bij het exploreren van een onderwerp zijn natuurlijk podcasts en YouTube.

Scroll book
Een nieuw initiatief, dat er met name op gericht is jongeren tot lezen te brengen, is Scrollbook. Paul Stam schreef er over in de Volkskrant van 25 maart: “ Ons leesgedrag verandert in een razend tempo: alles moet tegenwoordig kort en bondig zijn. Scannen en wegswipen. Onderzoek toont aan dat elke generatie minder boeken leest dan de voorgaande. Tieners zijn tussen 2013 en 2018 bijna 40 procent minder gaan lezen”. En de bedenker Joop Akerboom lichtte toe: “Met interactie en animaties wordt een klein commitment gecreëerd, van vijf à tien minuten, in een filmische stijl. Daarna ben je meer geneigd om een ‘groter commitment’ aan te gaan en verder te lezen“.

Een goed initiatief voor de ontlezende  generatie.
Zo erg is het met mij ook weer niet.

Edwin Kisman

Links naar gerelateerde columns

Boeken lezen! Om wijzer en succesvoller te worden. Maar hoe als je weinig tijd hebt?
22 aug 2017

Piketty en Marx voor dummies (update)
4 okt 2017

Boeken fileren kan ook nog
28 okt 2016

Genoeg van het nieuws
17 mrt 2017

Minimum Information Units zijn genoeg. Artikelen kunnen korter.
10 oktober 2019

Op Nieuwsdieet, mijd het nieuws

Geen nieuws, goed nieuws

Onlangs kwam het boek van Rolf Dobelli uit: “Het Nieuwsdieet. Omgaan met de overload aan informatie “. Dobelli is een van mijn lievelingsauteurs. De Engelse versie kwam een week later uit: “Stop reading the news. A manifesto for a happier, calmer and wiser life”.
Aanraders, die boeken.

Bestseller
Het boek is in feite de uitwerking van één hoofdstuk uit zijn in 2013 verschenen boek “The Art of Thinking Clearly”. Een bestseller. Dat hoofdstuk verwoordde toen al zijn overtuiging: “Why You Shouldn’t Read the News”.

Information Anxiety
Eigenlijk borduurt Dobelli voort op het boek uit 1989 van Richard Saul WurmanInformation Anxiety”, dat de ondertitel had: “The breakthrough book which explains why the informatioin explosion has backfired, leaving us inundated with facts but starved for understanding”.

Begrip cruciaal
Het begrijpen van de complexe wereld. Daar gaat het om. Niet om de feiten
Wurman en Dobelli zijn het daarover eens.

Gestopt met het nieuws
Dobelli legt uit waarom hij gestopt is met het “consumeren van nieuws”.
Dat doet hij aan de hand van een groot aantal argumenten, waaronder:
* Nieuws is tijdverspilling
* Nieuws bevestigt onze misvattingen
* Nieuws versterkt de ‘hindsight bias’ en de ‘availability bias
* Nieuws belemmert het denken
* Nieuws stimuleert het terrorisme
* Nieuws verstoort onze gemoedsrust
Zijn argumenten bevatten kernbegrippen, die hij ondermeer ontleende aan de concepten van de gedragseconoom Daniel Kahneman.

Vroegere blog
Ik heb twee jaar geleden over dit onderwerp ook een blog geschreven onder de titel: “Genoeg van het Nieuws”.
In die tijd bleek dat een toenemend aantal mensen het nieuws en de nieuwsmedia mijdde. Hoe sterk was die trend en wat was de oorzaak?
Costera Meijer van de VU Amsterdam onderzocht dat in 26 landen, samen met een collega van Oxford University. Was het een bedreigende ontwikkeling en zou het een aanpassing van de redactieformules van nieuwsmedia noodzakelijk maken?

Verklaring
De verklaring van Meijer: bedreigde wezens kiezen voor vlucht- of tot vechtgedrag. Het is de bedreigende verpakking van het nieuws, de feiten en de commentaren die tot het mijdingsgedrag leiden. (Slecht) nieuws schept onrust en kan daardoor tot depressiviteit leiden. Of, de mijders willen afstand nemen om niet mee te doen aan de hypes in de media. De “nieuwsmijders” zijn in ieder geval wars van negatieve verhalen.

Negatieve energie
Marjon Bolwijn schreef er een artikel over in de Volkskrant van 23 februari 2017. Zij interviewde drie “nieuwsmijders”. Hun gemeenschappelijke klacht was inderdaad dat ze er depressief van werden. Bovendien: wat schiet je er mee op, al die “on-tijdingen”. Ze hadden geen zin meer energie te verspillen aan al dat nieuws en die meningen “omdat je er naar van wordt”.

Koren op de molen van Dobelli.
Dobelli zegde zijn kranten en tijdschriften op, vermeed tv en radio en gooide de nieuws apps van zijn iPhone af. Dat was even moeilijk, maar zijn beloning was, na een paar jaar: helderder denken, waardevollere inzichten, betere beslissingen en veel meer beschikbare tijd. En het belangrijkste, hij had niets belangrijks gemist. Daar  was hij aanvankelijk toch wel bang voor (‘Fear of Missing Out’, FOMO).
Hij besluit zijn betoog met de aansporing: ”Kick the habit – completely. Instead, read long background articles and books. Yes, nothing beats books for understanding the world”.

Edwin Kisman

 

Geef mee als een judoka: Overleven in een nieuw medialandschap

“De helft van alle managers klaagt dat zij een teveel aan informatie te verwerken krijgen. Dit gevoegd bij het toch al stress-gevoelige bestaan van managers kan leiden tot een slechte gezondheid. Dit blijkt uit het internationaal onderzoek ‘Dying for Information?’ dat gisteren is gepubliceerd.”

Gisteren gepubliceerd?
Nee, het citaat komt uit de NRC van 15 oktober 1996.

Meer lezen